ติเตียนโพนทะนาว่า ไฉนท่านพระโสภิตะ จึงกล่าวอย่างนี้ว่า ดูก่อนอาวุโส
ทั้งหลาย เราระลึกชาติได้ห้าร้อยกัลป์ ท่านพระโสภิตะกล่าวอวดอุตริมนุส-
ธรรม แล้วกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ๆ ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้ง
หลาย ชาตินี้ของโสภิตะมีอยู่ แต่มีชาติเดียวเท่านั้นแล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
โสภิตะพูดจริง โสภิตะไม่ต้องอาบัติ.
ปาราชิกสิกขาบทที่ 4 จบ
[300] ท่านทั้งหลาย ธรรมคือปาราชิก 4 สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้น
แสดงแล้ว ภิกษุต้องอาบัติปาราชิกอย่างใดอย่างหนึ่งแล้ว ย่อมไม่ได้สังวาสกับ
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเป็นปาราชิก ย่อมเป็นผู้หาสังวาสมิได้ในภายหลังเหมือน
ในกาลก่อน ข้าพเจ้าขอถามท่านทั้งหลายในธรรม คือ ปาราชิก 4 สิกขาบทนั้น
ว่า ท่านทั้งหลายบริสุทธิ์ในธรรม คือ ปาราชิก 4 สิกขาบทนี้แล้วหรือ ข้าพเจ้า
ขอถามแม้ครั้งที่สองว่า ท่านทั้งหลายบริสุทธิ์ ในธรรม คือ ปาราชิก 4 สิกขาบท
นี้แล้วหรือ ข้าพเจ้าขอถามแม้ครั้งที่สามว่า ท่านทั้งหลาย บริสุทธิ์ในธรรม
คือ ปาราชิก 4 สิกขาบทนี้แล้วหรือ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธิ์ในธรรม คือ
ปาราชิก 4 สิกขาบท แล้ว เพราะฉะนั้นจึงเป็นผู้นิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้
ด้วยอย่างนี้แล.
ปาราชิกกัณฑ์ จบ

หัวข้อประจำเรื่อง
ปาราชิก 4 สิกขาบท คือ :-

เมถุนธรรม 1 อทินนาทาน 1 มนุสสวิคคหะ 1 อุตริมนุสธรรม 1
เป็นวัตถุแห่งมูลเฉท หาความสงสัยมิได้ ดังนี้แล

จตุตถปาราชิกวรรณนา

[เรื่องภิกษุพวกจำพรรษาริมฝั่งแม่น้ำวัคคุมุทา]
คำว่า เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา เวสาลิยํ วิหรติ ฯ เป ฯ
คิหีนํ กมฺมนฺตํ อธิฏเฐม ความว่า พวกเราจงช่วยกันอำนวยกิจการที่ควร
ทำ ในนาและในสวนเป็นต้น ของพวกคฤหัสถ์เถิด. มีคำอธิบายว่า พวกเรา
จงบอก และจงพร่ำสอนว่า พวกท่านควรทำอย่างนี้ ไม่ควรทำอย่างนี้
บทว่า ทูเตยฺยํ ได้แก่ การงานของทูต.
บทว่า อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส ได้แก่ ธรรมที่ล่วงเลยพวกมนุษย์
ไป. อธิบายว่า ธรรมที่ล่วงเลยพวกมนุษย์ไปให้ลุถึงความเป็นพรหม หรือ
พระนิพพาน. อีกอย่างหนึ่ง ได้แก่ ธรรมของมนุษย์ผู้ยวดยิง คือ บุรุษผู้
ประเสริฐสุด ซึ่งเป็นผู้ได้ฌาน และเป็นพระอริยเจ้า.
ในคำว่า อสุโก ภิกฺขุ เป็นต้น มีวินิจฉัยดังนี้ :- ภิกษุทั้งหลาย
ปรึกษากับตนอย่างนั้นแล้ว ภายหลัง เมื่อกล่าวแก่พวกคฤหัสถ์พึงทราบว่า