อภูมิํ, ตาต, เสวสีติ, ตาต, คิริวิสมํ นาม ตว อภูมิ , ตํ เสวสิ อุปคจฺฉสิฯ เอตํ มาตาลยํ ตวาติ เอตํ คามนฺตํ อุกฺการฏฺฐานํ อามกสุสานฏฺฐานญฺจ ตว มาตุ อาลยํ เคหํ วสนฏฺฐานํ, ตตฺถ คจฺฉาหีติฯ เอวํ ตํ ตชฺเชตฺวา ‘‘คจฺฉถ, นํ มิถิลนครสฺส อุกฺการภูมิยญฺเญว โอตาเรตฺวา เอถา’’ติ ปุตฺเต อาณาเปสิ, เต ตถา อกํสุฯ

สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ – ‘‘ตทา วินีลโก เทวทตฺโต อโหสิ, ทฺเว หํสโปตกา ทฺเว อคฺคสาวกา อเหสุํ, ปิตา อานนฺโท อโหสิ, วิเทหราชา ปน อหเมว อโหสิ’’นฺติฯ

วินีลชาตกวณฺณนา ทสมาฯ

ทฬฺหวคฺโค ปฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ราโชวาทญฺจ สิงฺคาลํ, สูกรํ อุรคํ ภคฺคํ;

อลีนจิตฺตคุณญฺจ, สุหนุ โมรวินีลํฯ

2. สนฺถววคฺโค

[161] 1. อินฺทสมานโคตฺตชาตกวณฺณนา

น สนฺถวํ กาปุริเสน กยิราติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ ทุพฺพจชาติกํ อารพฺภ กเถสิฯ ตสฺส วตฺถุ นวกนิปาเต คิชฺฌชาตเก (ชา. 1.9.1 อาทโย) อาวิภวิสฺสติฯ สตฺถา ปน ตํ ภิกฺขุํ ‘‘ปุพฺเพปิ ตฺวํ, ภิกฺขุ, ทุพฺพจตาย ปณฺฑิตานํ วจนํ อกตฺวา มตฺตหตฺถิปาเทหิ สญฺจุณฺณิโต’’ติ วตฺวา อตีตํ อาหริฯ

อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วุฑฺฒิปฺปตฺโต ฆราวาสํ ปหาย อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ปญฺจนฺนํ อิสิสตานํ คณสตฺถา หุตฺวา หิมวนฺตปเทเส วาสํ กปฺเปสิฯ