สตฺถาปิ ‘‘น, ภิกฺขเว, ตถาคโต อิทาเนว โลกสฺส อตฺถํ จรติ, ปุพฺเพปิ จริเยวา’’ติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ – ‘‘ตทาปริสา พุทฺธปริสา อเหสุํ, พาราณสิราชา ปน อหเมว อโหสิ’’นฺติฯ
ทุมฺเมธชาตกวณฺณนา ทสมาฯ
อตฺถกามวคฺโค ปญฺจโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
โลสกติสฺสกโปต, เวฬุกํ มกสมฺปิ จ;
โรหิณี อารามทูสํ, วารุณีทูสเวทพฺพํ;
นกฺขตฺตํ ทุมฺเมธํ ทสาติฯ
ปฐโม ปณฺณาสโกฯ
6. อาสีสวคฺโค
[51] 1. มหาสีลวชาตกวณฺณนา
อาสีเสเถว ปุริโสติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โอสฺสฏฺฐวีริยํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิฯ ตญฺหิ สตฺถา ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ ภิกฺขุ โอสฺสฏฺฐวีริโยสี’’ติ ปุจฺฉิฯ ‘‘อาม, ภนฺเต’’ติ จ วุตฺเต ‘‘กสฺมา ตฺวํ ภิกฺขุ เอวรูเป นิยฺยานิกสาสเน ปพฺพชิตฺวา วีริยํ โอสฺสชิ, ปุพฺเพ ปณฺฑิตา รชฺชา ปริหายิตฺวาปิ อตฺตโน วีริเย ฐตฺวาว นฏฺฐมฺปิ ยสํ ปุน อุปฺปาทยิํสู’’ติ วตฺวา อตีตํ อาหริฯ
อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต รญฺโญ อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิมฺหิ นิพฺพตฺโตฯ ตสฺส นามคฺคหณทิวเส ‘‘สีลวกุมาโร’’ติ นามํ อกํสุฯ โส โสฬสวสฺสุทฺเทสิโกว สพฺพสิปฺเปสุ นิปฺผตฺติํ ปตฺวา อปรภาเค ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺฐิโต มหาสีลวราชา นาม อโหสิ ธมฺมิโก ธมฺมราชาฯ