ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

ขุทฺทกนิกาเย

ชาตก-อฏฺฐกถา

(ปฐโม ภาโค)

คนฺถารมฺภกถา

ชาติโกฏิสหสฺเสหิ , ปมาณรหิตํ หิตํ;

โลกสฺส โลกนาเถน, กตํ เยน มเหสินาฯ

ตสฺส ปาเท นมสฺสิตฺวา, กตฺวา ธมฺมสฺส จญฺชลิํ;

สงฺฆญฺจ ปติมาเนตฺวา, สพฺพสมฺมานภาชนํฯ

นมสฺสนาทิโน อสฺส, ปุญฺญสฺส รตนตฺตเย;

ปวตฺตสฺสานุภาเวน, เฉตฺวา สพฺเพ อุปทฺทเวฯ

ตํ ตํ การณมาคมฺม, เทสิตานิ ชุตีมตา;

อปณฺณกาทีนิ ปุรา, ชาตกานิ มเหสินาฯ

ยานิ เยสุ จิรํ สตฺถา, โลกนิตฺถรณตฺถิโก;

อนนฺเต โพธิสมฺภาเร, ปริปาเจสิ นายโกฯ

ตานิ สพฺพานิ เอกชฺฌํ, อาโรเปนฺเตหิ สงฺคหํ;

ชาตกํ นาม สงฺคีตํ, ธมฺมสงฺคาหเกหิ ยํฯ

พุทฺธวํสสฺส เอตสฺส, อิจฺฉนฺเตน จิรฏฺฐิติํ;

ยาจิโต อภิคนฺตฺวาน, เถเรน อตฺถทสฺสินาฯ

อสํสฏฺฐวิหาเร , สทา สุทฺธวิหารินา;

ตเถว พุทฺธมิตฺเตน, สนฺตจิตฺเตน วิญฺญุนาฯ

มหิํสาสกวํสมฺหิ, สมฺภูเตน นยญฺญุนา;

พุทฺธเทเวน จ ตถา, ภิกฺขุนา สุทฺธพุทฺธินาฯ

มหาปุริสจริยานํ, อานุภาวํ อจินฺติยํ;

ตสฺส วิชฺโชตยนฺตสฺส, ชาตกสฺสตฺถวณฺณนํฯ

มหาวิหารวาสีนํ, วาจนามคฺคนิสฺสิตํ;

ภาสิสฺสํ ภาสโต ตํ เม, สาธุ คณฺหนฺตุ สาธโวติฯ

นิทานกถา

สา ปนายํ ชาตกสฺส อตฺถวณฺณนา ทูเรนิทานํ, อวิทูเรนิทานํ, สนฺติเกนิทานนฺติ อิมานิ ตีณิ นิทานานิ ทสฺเสตฺวา วณฺณิยมานา เย นํ สุณนฺติ, เตหิ สมุทาคมโต ปฏฺฐาย วิญฺญาตตฺตา ยสฺมา สุฏฺฐุ วิญฺญาตา นาม โหติ, ตสฺมา ตํ ตานิ นิทานานิ ทสฺเสตฺวา วณฺณยิสฺสามฯ

ตตฺถ อาทิโต ตาว เตสํ นิทานานํ ปริจฺเฉโท เวทิตพฺโพฯ ทีปงฺกรปาทมูลสฺมิญฺหิ กตาภินีหารสฺส มหาสตฺตสฺส ยาว เวสฺสนฺตรตฺตภาวา จวิตฺวา ตุสิตปุเร นิพฺพตฺติ, ตาว ปวตฺโต กถามคฺโค ทูเรนิทานํ นามฯ ตุสิตภวนโต ปน จวิตฺวา ยาว โพธิมณฺเฑ สพฺพญฺญุตปฺปตฺติ, ตาว ปวตฺโต กถามคฺโค อวิทูเรนิทานํ นามฯ สนฺติเกนิทานํ ปน เตสุ เตสุ ฐาเนสุ วิหรโต ตสฺมิํ ตสฺมิํเยว ฐาเน ลพฺภตีติฯ