7. จนฺทกุมารจริยาวณฺณนา

[45] สตฺตเม เอกราชสฺส อตฺรโชติ เอกราชสฺส นาม กาสิรญฺโญ โอรสปุตฺโตฯ นคเร ปุปฺผวติยาติ ปุปฺผวตินามเก นคเรฯ จนฺทสวฺหโยติ จนฺทสทฺเทน อวฺหาตพฺโพ, จนฺทนาโมติ อตฺโถฯ

อตีเต กิร อยํ พาราณสี ปุปฺผวตี นาม อโหสิฯ ตตฺถ วสวตฺติรญฺโญ ปุตฺโต เอกราชา นาม รชฺชํ กาเรสิฯ โพธิสตฺโต ตสฺส โคตมิยา นาม อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิมฺหิ ปฏิสนฺธิํ อคฺคเหสิฯ ‘‘จนฺทกุมาโร’’ติสฺส นามมกํสุฯ ตสฺส ปทสา คมนกาเล อปโรปิ ปุตฺโต อุปฺปนฺโน, ตสฺส ‘‘สูริยกุมาโร’’ติ นามมกํสุฯ ตสฺส ปทสา คมนกาเล เอกา ธีตา อุปฺปนฺนา, ‘‘เสลา’’ติสฺสา นามมกํสุฯ เวมาติกา จ เนสํ ภทฺทเสโน สูโร จาติ ทฺเว ภาตโร อเหสุํฯ โพธิสตฺโต อนุปุพฺเพน วุทฺธิปฺปตฺโต สิปฺเปสุ จ วิชฺชาฏฺฐาเนสุ จ ปารํ อคมาสิฯ ตสฺส ราชา อนุจฺฉวิกํ จนฺทํ นาม ราชธีตรํ อาเนตฺวา อุปรชฺชํ อทาสิฯ โพธิสตฺตสฺส เอโก ปุตฺโต อุปฺปนฺโน, ตสฺส ‘‘วาสุโล’’ติ นามมกํสุฯ ตสฺส ปน รญฺโญ ขณฺฑหาโล นาม ปุโรหิโต, ตํ ราชา วินิจฺฉเย ฐเปสิฯ โส ลญฺชวิตฺตโก หุตฺวา ลญฺชํ คเหตฺวา อสฺสามิเก สามิเก กโรติ, สามิเก จ อสฺสามิเก กโรติฯ อเถกทิวสํ อฏฺฏปราชิโต เอโก ปุริโส วินิจฺฉยฏฺฐาเน อุปกฺโกเสนฺโต นิกฺขมิตฺวา ราชูปฏฺฐานํ คจฺฉนฺตํ โพธิสตฺตํ ทิสฺวา ตสฺส ปาเทสุ นิปติตฺวา ‘‘สามิ ขณฺฑหาโล วินิจฺฉเย วิโลปํ ขาทติ, อหํ เตน ลญฺชํ คเหตฺวา ปราชยํ ปาปิโต’’ติ อฏฺฏสฺสรมกาสิฯ โพธิสตฺโต ‘‘มา ภายี’’ติ ตํ อสฺสาเสตฺวา วินิจฺฉยํ เนตฺวา สามิกเมว สามิกํ อกาสิฯ มหาชโน มหาสทฺเทน สาธุการมทาสิฯ

ราชา ‘‘โพธิสตฺเตน กิร อฏฺโฏ สุวินิจฺฉิโต’’ติ สุตฺวา ตํ อามนฺเตตฺวา ‘‘ตาต, อิโต ปฏฺฐาย ตฺวเมว อฏฺฏกรเณ วินิจฺฉยํ วินิจฺฉินาหี’’ติ วินิจฺฉยํ โพธิสตฺตสฺส อทาสิฯ ขณฺฑหาลสฺส อาโย ปจฺฉิชฺชิฯ โส ตโต ปฏฺฐาย โพธิสตฺเต อาฆาตํ พนฺธิตฺวา โอตาราเปกฺโข วิจริฯ โส ปน ราชา มุธปฺปสนฺโนฯ