เมนู

15. มหาโลมหํสจริยาวณฺณนา

[119] ปนฺนรสเม ‘‘สุสาเน เสยฺยํ กปฺเปมี’’ติ เอตฺถายํ อนุปุพฺพิกถา –

มหาสตฺโต หิ ตทา มหติ อุฬารโภเค กุเล นิพฺพตฺติตฺวา วุทฺธิมนฺวาย ทิสาปาโมกฺขสฺส อาจริยสฺส สนฺติเก ครุวาสํ วสนฺโต สพฺพสิปฺปานํ นิปฺผตฺติํ ปตฺวา กุลฆรํ อาคนฺตฺวา มาตาปิตูนํ อจฺจเยน ญาตเกหิ ‘‘กุฏุมฺพํ สณฺฐเปหี’’ติ ยาจิยมาโนปิ อนิจฺจตามนสิการมุเขน สพฺพภเวสุ อภิวฑฺฒมานสํเวโค กาเย จ อสุภสญฺญํ ปฏิลภิตฺวา ฆราวาสปลิโพธาธิภูตํ กิเลสคหนํ อโนคาเหตฺวาว จิรกาลสมฺปริจิตํ เนกฺขมฺมชฺฌาสยํ อุปพฺรูหยมาโน มหนฺตํ โภคกฺขนฺธํ ปหาย ปพฺพชิตุกาโม หุตฺวา ปุน จินฺเตสิ – ‘‘สจาหํ ปพฺพชิสฺสามิ, คุณสมฺภาวนาปากโฏ ภวิสฺสามี’’ติฯ

โส ลาภสกฺการํ ชิคุจฺฉนฺโต ปพฺพชฺชํ อนุปคนฺตฺวา ‘‘ปโหมิ จาหํ ลาภาลาภาทีสุ นิพฺพิกาโร โหตุ’’นฺติ อตฺตานํ ตกฺเกนฺโต ‘‘วิเสสโต ปรปริภวสหนาทิปฏิปทํ ปูเรนฺโต อุเปกฺขาปารมิํ มตฺถกํ ปาเปสฺสามี’’ติ นิวตฺถวตฺเถเนว เคหโต นิกฺขมิตฺวา ปรมสลฺเลขวุตฺติโกปิ อพลพโล อมนฺทมนฺโท วิย ปเรสํ อจิตฺตกรูเปน หีฬิตปริภูโต หุตฺวา คามนิคมราชธานีสุ เอกรตฺติวาเสเนว วิจรติฯ ยตฺถ ปน มหนฺตํ ปริภวํ ปฏิลภติ, ตตฺถ จิรมฺปิ วสติฯ โส นิวตฺถวตฺเถ ชิณฺเณ ปิโลติกขณฺเฑน ตสฺมิมฺปิ ชิณฺเณ เกนจิ ทินฺนํ อคฺคณฺหนฺโต หิริโกปีนปฏิจฺฉาทนมตฺเตเนว จรติฯ เอวํ คจฺฉนฺเต กาเล เอกํ นิคมคามํ อคมาสิฯ

ตตฺถ คามทารกา ธุตฺตชาติกา เวธเวรา เกจิ ราชวลฺลภานํ ปุตฺตนตฺตุทาสาทโย จ อุทฺธตา อุนฺนฬา จปลา มุขรา วิกิณฺณวาจา กาเลน กาลํ กีฬาพหุลา วิจรนฺติฯ ทุคฺคเต มหลฺลเก ปุริเส จ อิตฺถิโย จ คจฺฉนฺเต ทิสฺวา ภสฺมปุเฏน ปิฏฺฐิยํ อากิรนฺติ, เกตกีปณฺณํ กจฺฉนฺตเร โอลมฺเพนฺติ, เตน วิปฺปกาเรน ปริวตฺเตตฺวา โอโลเกนฺเต ยถาวชฺชกีฬิตํ ทสฺเสตฺวา อุปหสนฺติฯ