เมนู

2. สุเมธปตฺถนากถาวณฺณนา

อิทานิ

[1-2]

‘‘กปฺเป จ สตสหสฺเส, จตุโร จ อสงฺขิเย;

อมรํ นาม นครํ, ทสฺสเนยฺยํ มโนรม’’นฺติฯ –

อาทินยปฺปวตฺตาย พุทฺธวํสวณฺณนาย โอกาโส อนุปฺปตฺโตฯ สา ปเนสา พุทฺธวํสวณฺณนา ยสฺมา สุตฺตนิกฺเขปํ วิจาเรตฺวา วุจฺจมานา ปากฏา โหติ, ตสฺมา สุตฺตนิกฺเขปวิจารณา ตาว เวทิตพฺพาฯ จตฺตาโร หิ สุตฺตนิกฺเขปา อตฺตชฺฌาสโย ปรชฺฌาสโย ปุจฺฉาวสิโก อฏฺฐุปฺปตฺติโกติฯ ตตฺถ ยานิ สุตฺตานิ ภควา ปเรหิ อนชฺฌิฏฺโฐ เกวลํ อตฺตโน อชฺฌาสเยน กเถสิฯ เสยฺยถิทํ – อากงฺเขยฺยสุตฺตํ (ม. นิ. 1.64 อาทโย) วตฺถสุตฺตนฺติ (ม. นิ. 1.70 อาทโย) เอวมาทีนิ, เตสํ อตฺตชฺฌาสโย นิกฺเขโปฯ

ยานิ วา ปน ‘‘ปริปกฺกา โข ราหุลสฺส วิมุตฺติปริปาจนียา ธมฺมา, ยํนูนาหํ ราหุลํ อุตฺตริํ อาสวานํ ขเย วิเนยฺย’’นฺติ (สํ. นิ. 4.121) เอวํ ปเรสํ อชฺฌาสยํ ขนฺติํ มนํ พุชฺฌนกภาวญฺจ โอโลเกตฺวา ปรชฺฌาสยวเสน กถิตานิฯ เสยฺยถิทํ – ราหุโลวาทสุตฺตํ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนสุตฺตนฺติ (สํ. นิ. 5.1081; มหาว. 13 อาทโย; ปฏิ. ม. 2.30) เอวมาทีนิ, เตสํ ปรชฺฌาสโย นิกฺเขโปฯ

ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เต เต เทวมนุสฺสา ปญฺหํ ปุจฺฉนฺติฯ เอวํ ปุฏฺเฐน ปน ภควตา ยานิ กถิตานิ เทวตาสํยุตฺต (สํ. นิ. 1.1 อาทโย) โพชฺฌงฺคสํยุตฺตาทีนิ (สํ. นิ. 5.182 อาทโย) เตสํ ปุจฺฉาวสิโก นิกฺเขโปฯ

ยานิ วา ปน อุปฺปนฺนํ การณํ ปฏิจฺจ เทสิตานิ ธมฺมทายาท- (ม. นิ. 1.29 อาทโย) ปุตฺตมํสูปมาทีนิ (สํ. นิ. 2.63), เตสํ อฏฺฐุปฺปตฺติโก นิกฺเขโปฯ เอวเมเตสุ จตูสุ สุตฺตนิกฺเขเปสุ อิมสฺส พุทฺธวํสสฺส ปุจฺฉาวสิโก นิกฺเขโปฯ ปุจฺฉาวเสน หิ ภควตา อยํ นิกฺขิตฺโตฯ กสฺส ปุจฺฉาวเสน? อายสฺมโต สาริปุตฺตตฺเถรสฺสฯ วุตฺตญฺเหตํ อสฺมิํ นิทานสฺมิํ เอว –