ปลฺลงฺกเวมตฺตํ นาม ทีปงฺกร-เรวต-ปิยทสฺสี-อตฺถทสฺสี-ธมฺมทสฺสี-วิปสฺสีนํ เตปณฺณาสหตฺถปลฺลงฺกา อเหสุํ; โกณฺฑญฺญ-มงฺคล-นารท-สุเมธานํ สตฺตปณฺณาสหตฺถา; สุมนสฺส สฏฺฐิหตฺโถ ปลฺลงฺโก อโหสิ; โสภิต-อโนมทสฺสี-ปทุม-ปทุมุตฺตร-ผุสฺสานํ อฏฺฐตฺติํสหตฺถา, สุชาตสฺส ทฺวตฺติํสหตฺโถ, สิทฺธตฺถ-ติสฺส-เวสฺสภูนํ จตฺตาลีสหตฺถา, สิขิสฺส ทฺวตฺติํสหตฺโถ , กกุสนฺธสฺส ฉพฺพีสติหตฺโถ, โกณาคมนสฺส วีสติหตฺโถ, กสฺสปสฺส ปนฺนรสหตฺโถ, โคตมสฺส จุทฺทสหตฺโถ ปลฺลงฺโก อโหสิฯ อยํ ปลฺลงฺกเวมตฺตํ นามฯ อิมานิ อฏฺฐ เวมตฺตานิ นามฯ

อวิชหิตฏฺฐานกถา

สพฺพพุทฺธานํ ปน จตฺตาริ อวิชหิตฏฺฐานานิ นาม โหนฺติฯ สพฺพพุทฺธานญฺหิ โพธิปลฺลงฺโก อวิชหิโต เอกสฺมิํเยว ฐาเน โหติฯ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนํ อิสิปตเน มิคทาเย อวิชหิตเมว โหติฯ เทโวโรหณกาเล สงฺกสฺสนครทฺวาเร ปฐมกฺกปาทฏฺฐานํ อวิชหิตเมว โหติฯ เชตวเน คนฺธกุฏิยา จตฺตาริ มญฺจปาทฏฺฐานานิ อวิชหิตาเนว โหนฺติฯ วิหาโร ปน ขุทฺทโกปิ มหนฺโตปิ โหติฯ วิหาโร น วิชหติเยว, นครํ ปน วิชหติฯ

สหชาตปริจฺเฉท-นกฺขตฺตปริจฺเฉทกถา

อปรํ ปน อมฺหากํเยว ภควโต สหชาตปริจฺเฉทญฺจ นกฺขตฺตปริจฺเฉทญฺจ ทีเปสุํฯ อมฺหากํ สพฺพญฺญุโพธิสตฺเตน กิร สทฺธิํ ราหุลมาตา อานนฺทตฺเถโร ฉนฺโน กณฺฑโก อสฺสราชา นิธิกุมฺโภ มหาโพธิ กาฬุทายีติ อิมานิ สตฺต สหชาตานิฯ อยํ สหชาตปริจฺเฉโทฯ มหาปุริโส ปน อุตฺตราสาฬฺหนกฺขตฺเตเนว มาตุกุจฺฉิํ โอกฺกมิ, มหาภินิกฺขมนํ นิกฺขมิ, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิ, ยมกปาฏิหาริยํ อกาสิฯ วิสาขนกฺขตฺเตน ชาโต จ อภิสมฺพุทฺโธ จ ปรินิพฺพุโต จฯ มาฆนกฺขตฺเตน ตสฺส สาวกสนฺนิปาโต จ อายุสงฺขารโวสชฺชนญฺจ อโหสิฯ อสฺสยุชนกฺขตฺเตน เทโวโรหณํฯ อยํ นกฺขตฺตปริจฺเฉโทติฯ

สธมฺมตากถา

อิทานิ ปน สพฺเพสํ พุทฺธานํ สาธารณธมฺมตํ ปกาสยิสฺสามฯ สพฺพพุทฺธานํ สมตฺติํสวิธา ธมฺมตาฯ เสยฺยถิทํ – ปจฺฉิมภวิกโพธิสตฺตสฺส สมฺปชานสฺส มาตุกุจฺฉิโอกฺกมนํ, มาตุกุจฺฉิยํ ปลฺลงฺเกน นิสีทิตฺวา พหิมุโขโลกนํ, ฐิตาย โพธิสตฺตมาตุยา วิชายนํ, อรญฺเญเยว มาตุกุจฺฉิโต นิกฺขมนํ, กญฺจนปฏฺเฏสุ ปติฏฺฐิตปาทานํ อุตฺตราภิมุขานํ สตฺตปทวีติหารานํ คนฺตฺวา จตุทฺทิสํ โอโลเกตฺวา สีหนาทนทนํ, จตฺตาริ นิมิตฺตานิ ทิสฺวา ชาตมตฺตปุตฺตานํ มหาสตฺตานํ มหาภินิกฺขมนํ, อรหทฺธชมาทาย ปพฺพชิตฺวา สพฺพเหฏฺฐิเมน ปริจฺเฉเทน สตฺตาหํ ปธานจริยา, สมฺโพธิํ ปาปุณนทิวเส ปายาสโภชนํ, ติณสนฺถเร นิสีทิตฺวา สพฺพญฺญุตญฺญาณาธิคโม, อานาปานสฺสติกมฺมฏฺฐานปริกมฺมํ, มารพลวิทฺธํสนํ, โพธิปลฺลงฺเกเยว ติสฺโส วิชฺชา อาทิํ กตฺวา อสาธารณญาณาทิคุณปฏิลาโภ, สตฺตสตฺตาหํ โพธิสมีเปเยว วีตินามนํ, มหาพฺรหฺมุโน ธมฺมเทสนตฺถาย อายาจนํ, อิสิปตเน มิคทาเย ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนํ, มาฆปุณฺณมาย จตุรงฺคิกสนฺนิปาเต ปาติโมกฺขุทฺเทโส, เชตวนฏฺฐาเน นิพทฺธวาโส, สาวตฺถินครทฺวาเร ยมกปาฏิหาริยกรณํ, ตาวติํสภวเน อภิธมฺมเทสนา, สงฺกสฺสนครทฺวาเร เทวโลกโต โอตรณํ สตตํ ผลสมาปตฺติสมาปชฺชนํ, ทฺวีสุ วาเรสุ เวเนยฺยชนาวโลกนํ, อุปฺปนฺเน วตฺถุมฺหิ สิกฺขาปทปญฺญาปนํ อุปฺปนฺนาย อฏฺฐุปฺปตฺติยา ชาตกกถนํ, ญาติสมาคเม พุทฺธวํสกถนํ, อาคนฺตุเกหิ ภิกฺขูหิ ปฏิสนฺถารกรณํ, นิมนฺติตานํ วุฏฺฐวสฺสานํ อนาปุจฺฉา อคมนํ, ทิวเส ทิวเส ปุเรภตฺตปจฺฉาภตฺตปฐมมชฺฌิมปจฺฉิมยามกิจฺจกรณํ, ปรินิพฺพานทิวเส มํสรสโภชนํ, จตุวีสติโกฏิสตสหสฺสสมาปตฺติโย สมาปชฺชิตฺวา ปรินิพฺพานนฺติ อิมา สมตฺติํส สพฺพพุทฺธานํ ธมฺมตาติฯ

อนนฺตรายิกธมฺมกถา

สพฺพพุทฺธานํ จตฺตาโร อนนฺตรายิกา ธมฺมาฯ กตเม จตฺตาโร? พุทฺธานํ อุทฺทิสฺส อภิหฏานํ จตุนฺนํ ปจฺจยานํ น สกฺกา เกนจิ อนฺตราโย กาตุํฯ พุทฺธานํ อายุโน น สกฺกา เกนจิ อนฺตราโย กาตุํฯ วุตฺตญฺเหตํ – ‘‘อฏฺฐานเมตํ อนวกาโส, ยํ ปรูปกฺกเมน ตถาคตํ ชีวิตา โวโรเปยฺยา’’ติ (จูฬว. 342)ฯ พุทฺธานํ ทฺวตฺติํสมหาปุริสลกฺขณานํ อสีติยา อนุพฺยญฺชนานญฺจ น สกฺกา เกนจิ อนฺตราโย กาตุํฯ พุทฺธรํสีนํ น สกฺกา เกนจิ อนฺตราโย กาตุนฺติฯ อิเม จตฺตาโร อนนฺตรายิกา ธมฺมา นามาติฯ