สพฺเพ เอกคฺคจิตฺตา นิสีทิํสุ ฯ ตโต มหาเมโฆ โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิฯ ตงฺขเณ อุทกํ เหฏฺฐา วิรวนฺตํ คจฺฉติฯ เตเมตุกาโมว เตเมติ, อเตมิตุกามสฺส สรีเร เอกพินฺทุมตฺตมฺปิ น ปตติฯ ตํ ทิสฺวา สพฺเพ อจฺฉริยพฺภุตจิตฺตชาตา หุตฺวา – ‘‘อโห อจฺฉริยํ, อโห อพฺภุต’’นฺติ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํฯ ตํ สุตฺวา สตฺถา – ‘‘น อิทาเนว มยฺหํ ญาติสมาคเม โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิ, อตีเตปิ วสฺสี’’ติ อิมิสฺสา อฏฺฐุปฺปตฺติยา เวสฺสนฺตรชาตกํ (ชา. 2.22.1655 อาทโย) กเถสิฯ สา ธมฺมเทสนา สาตฺถิกา ชาตาฯ ตโต ภควา อุฏฺฐายาสนา วิหารํ ปาวิสิฯ

อิติ มธุรตฺถวิลาสินิยา พุทฺธวํสฏฺฐกถาย

โคตมพุทฺธวํสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิโต ปญฺจวีสติโม พุทฺธวํโสฯ

28. พุทฺธปกิณฺณกกถา

[1-18]

‘‘อปริเมยฺยิโต กปฺเป, จตุโร อาสุํ วินายกา’’ติอาทิกา อฏฺฐารสคาถา สงฺคีติการเกหิ ฐปิตา นิคมนคาถาติ เวทิตพฺพาฯ เสสคาถาสุ สพฺพตฺถ ปากฏเมวาติฯ

เวมตฺตกถา

อิมสฺมิํ ปน สกเลปิ พุทฺธวํเส นิทฺทิฏฺฐานํ ปญฺจวีสติยา พุทฺธานํ อฏฺฐ เวมตฺตานิ เวทิตพฺพานิฯ กตมานิ อฏฺฐ? อายุเวมตฺตํ, ปมาณเวมตฺตํ, กุลเวมตฺตํ, ปธานเวมตฺตํ, รสฺมิเวมตฺตํ, ยานเวมตฺตํ, โพธิเวมตฺตํ, ปลฺลงฺกเวมตฺตนฺติฯ

ตตฺถ อายุเวมตฺตํ นาม เกจิ ทีฆายุกา โหนฺติ เกจิ อปฺปายุกาฯ ตถา หิ ทีปงฺกโร โกณฺฑญฺโญ อโนมทสฺสี ปทุโม ปทุมุตฺตโร อตฺถทสฺสี ธมฺมทสฺสี สิทฺธตฺโถ ติสฺโสติ อิเม นว พุทฺธา วสฺสสตสหสฺสายุกา อเหสุํฯ