17. ธมฺมทสฺสีพุทฺธวํสวณฺณนา

อตฺถทสฺสิมฺหิ สมฺมาสมฺพุทฺเธ ปรินิพฺพุเต อนฺตรกปฺเป จ วีติวตฺเต อปริมิตายุเกสุ สตฺเตสุ อนุปุพฺเพน ปริหายิตฺวา วสฺสสตสหสฺสายุเกสุ ชาเตสุ ธมฺมทสฺสี นาม สตฺถา โลกาโลกกโร โลภาทิโลกมลวินยกโร โลเกกนายโก โลเก อุทปาทิฯ โสปิ ภควา ปารมิโย ปูเรตฺวา ตุสิตปุเร นิพฺพตฺติตฺวา ตโต จวิตฺวา สรณนคเร สพฺพโลกสรณสฺส สรณสฺส นาม รญฺโญ อคฺคมเหสิยา สุนนฺทาย นาม เทวิยา กุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิํ อคฺคเหสิฯ โส ทสนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน สรณุยฺยาเน มาตุกุจฺฉิโต ปาวุสฺสกาเล สลิลธรวิวรคโต ปุณฺณจนฺโท วิย นิกฺขมิฯ มหาปุริเส ปน มาตุกุจฺฉิโต นิกฺขนฺตมตฺเตเยว อธิกรณโวหารสตฺถโปตฺถเกสุ อธมฺมิยา โวหารา สยเมว อนฺตรธายิํสุฯ ธมฺมิกโวหาราเยว อฏฺฐํสุฯ เตนสฺส นามคฺคหณทิวเส ‘‘ธมฺมทสฺสี’’ติ นามมกํสุฯ โส อฏฺฐวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิฯ ตสฺส กิร อรช-วิรช-สุทสฺสนนามกา ตโย ปาสาทา อเหสุํฯ วิจิโกฬิเทวิปฺปมุขานํ อิตฺถีนํ วีสติสหสฺสาธิกํ สตสหสฺสํ อโหสิฯ

โส จตฺตาริ นิมิตฺตานิ ทิสฺวา วิจิโกฬิเทวิยา ปุญฺญวฑฺฒเน นาม ปุตฺเต อุปฺปนฺเน เทวกุมาโร วิย อติวิย สุขุมาโล เทวสมฺปตฺติมิว สมฺปตฺติมนุภวมาโน มชฺฌิมยาเม วุฏฺฐาย สิริสยเน นิสินฺโน นิทฺโทปคตานํ อิตฺถีนํ วิปฺปการํ ทิสฺวา สญฺชาตสํเวโค มหาภินิกฺขมนาย จิตฺตํ อุปฺปาเทสิฯ จิตฺตุปฺปาทสมนนฺตรเมวสฺส สุทสฺสนปาสาโท คคนตลมพฺภุคฺคนฺตฺวา จตุรงฺคินิยา เสนาย ปริวุโต ทุติโย ทิวสกโร วิย ทิพฺพวิมานํ วิย จ คนฺตฺวา รตฺตกุรวกตรุโพธิสมีเปเยว โอตริตฺวา อฏฺฐาสิฯ มหาปุริโส กิร พฺรหฺมุนา อุปนีตานิ กาสายานิ คเหตฺวา ปพฺพชิตฺวา ปาสาทโต โอตริตฺวา อวิทูเร อฏฺฐาสิฯ ปาสาโท ปุน อากาเสน คนฺตฺวา โพธิรุกฺขํ อนฺโตกตฺวา ปถวิยํ ปติฏฺฐาสิฯ อิตฺถิโยปิ สปริวารา ปาสาทโต โอตริตฺวา อฑฺฒคาวุตมตฺตํ คนฺตฺวา อฏฺฐํสุฯ ตตฺถ อิตฺถิโย จ ตาสํ ปริจาริกา เจฏิกาโย จ ฐเปตฺวา สพฺเพ มนุสฺสา ตํ อนุปพฺพชิํสุฯ ภิกฺขูนํ โกฏิสตสหสฺสํ อโหสิฯ