เมนู

9. อโนมทสฺสีพุทฺธวํสวณฺณนา

โสภิตพุทฺเธ ปน ปรินิพฺพุเต ตสฺส อปรภาเค เอกมสงฺเขฺยยฺยํ พุทฺธุปฺปาทรหิตํ อโหสิฯ อตีเต ปน ตสฺมิํ อสงฺเขฺยยฺเย เอกสฺมิํ กปฺเป ตโย พุทฺธา นิพฺพตฺติํสุ อโนมทสฺสี, ปทุโม, นารโทติฯ ตตฺถ อโนมทสฺสี ภควา โสฬส อสงฺเขฺยยฺยานิ กปฺปสตสหสฺสญฺจ ปารมิโย ปูเรตฺวา ตุสิตปุเร นิพฺพตฺติตฺวา เทเวหิ อภิยาจิโต ตโต จวิตฺวา จนฺทวติยํ นาม ราชธานิยํ ยสวา นามสฺส รญฺโญ กุเล สมุสฺสิตจารุปโยธราย ยโสธราย นาม อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิํ อคฺคเหสิฯ อโนมทสฺสิกุมาเร กิร ยโสธราย เทวิยา กุจฺฉิคเต ตสฺส ปุญฺญปฺปภาเวน ปภา อสีติหตฺถปฺปมาณํ ฐานํ ผริตฺวา อฏฺฐาสิฯ จนฺทสูริยปฺปภาหิ อนภิภวนียาว อโหสิฯ สา ทสนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน โพธิสตฺตํ สุจนฺทนุยฺยาเน วิชายิฯ ปาฏิหาริยานิ เหฏฺฐา วุตฺตนยาเนวฯ

นามคฺคหณทิวเส ปนสฺส นามํ คณฺหนฺตา, ยสฺมา ชาติยํ อากาสโต สตฺต รตนานิ ปติํสุ, ตสฺมา อโนมานํ รตนานํ อุปฺปตฺติเหตุภูตตฺตา ‘‘อโนมทสฺสี’’ติ นามมกํสุฯ โส อนุกฺกเมน วุทฺธิปฺปตฺโต ทิพฺเพหิ กามคุเณหิ ปริจาริยมาโน ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิฯ ตสฺส กิร สิริ อุปสิริ สิริวฑฺโฒติ ตโย ปาสาทา อเหสุํฯ สิริมาเทวิปฺปมุขานิ เตวีสติ อิตฺถิสหสฺสานิ ปจฺจุปฏฺฐิตานิ อเหสุํฯ โส สิริมาย เทวิยา อุปวาเณ นาม ปุตฺเต ชาเต จตฺตาริ นิมิตฺตานิ ทิสฺวา สิวิกายาเนน มหาภินิกฺขมนํ นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิฯ ตํ ติสฺโส ชนโกฏิโย อนุปพฺพชิํสุฯ

เตหิ ปริวุโต มหาปุริโส ทส มาเส ปธานจริยํ จริฯ ตโต วิสาขปุณฺณมาย อนุปมพฺราหฺมณคาเม ปิณฺฑาย จริตฺวา อนุปมเสฏฺฐิธีตาย ทินฺนํ มธุปายาสํ ปริภุญฺชิตฺวา สาลวเน ทิวาวิหารํ วีตินาเมตฺวา อโนมนามาชีวเกน ทินฺนา อฏฺฐ ติณมุฏฺฐิโย คเหตฺวา อชฺชุนรุกฺขโพธิํ ปทกฺขิณํ กตฺวา อฏฺฐตฺติํสหตฺถวิตฺถตํ ติณสนฺถรํ สนฺถริตฺวา จตุรงฺควีริยํ อธิฏฺฐาย ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา สมารํ มารพลํ วิทฺธํเสตฺวา ตีสุ ยาเมสุ ติสฺโส วิชฺชา อุปฺปาเทตฺวา – ‘‘อเนกชาติสํสารํ…เป.… ตณฺหานํ ขยมชฺฌคา’’ติ อุทานํ อุทาเนสิฯ เตน วุตฺตํ –

[1]

‘‘โสภิตสฺส อปเรน, สมฺพุทฺโธ ทฺวิปทุตฺตโม;

อโนมทสฺสี อมิตยโส, เตชสฺสี ทุรติกฺกโมฯ

[2]

‘‘โส เฉตฺวา พนฺธนํ สพฺพํ, วิทฺธํเสตฺวา ตโย ภเว;

อนิวตฺติคมนํ มคฺคํ, เทเสสิ เทวมานุเสฯ

[3]

‘‘สาคโรว อสงฺโขโภ, ปพฺพโตว ทุราสโท;

อากาโสว อนนฺโต โส, สาลราชาว ผุลฺลิโตฯ

[4]

‘‘ทสฺสเนนปิ ตํ พุทฺธํ, โตสิตา โหนฺติ ปาณิโน;

พฺยาหรนฺตํ คิรํ สุตฺวา, อมตํ ปาปุณนฺติ เต’’ติฯ

ตตฺถ อโนมทสฺสีติ อนุปมทสฺสโน, อมิตทสฺสโน วาฯ อมิตยโสติ อมิตปริวาโร, อมิตกิตฺติ วาฯ เตชสฺสีติ สีลสมาธิปญฺญาเตเชน สมนฺนาคโตฯ ทุรติกฺกโมติ ทุปฺปธํสิโย, อญฺเญน เทเวน วา มาเรน วา เกนจิ วา อติกฺกมิตุํ อสกฺกุเณยฺโยติ อตฺโถฯ โส เฉตฺวา พนฺธนํ สพฺพนฺติ สพฺพํ ทสวิธํ สํโยชนํ ฉินฺทิตฺวาฯ วิทฺธํเสตฺวา ตโย ภเวติ ติภวูปคํ กมฺมํ กมฺมกฺขยกรญาเณน วิทฺธํเสตฺวา, อภาวํ กตฺวาติ อตฺโถฯ อนิวตฺติคมนํ มคฺคนฺติ นิวตฺติยา ปวตฺติยา ปฏิปกฺขภูตํ นิพฺพานํ อนิวตฺตีติ วุจฺจติ, ตํ อนิวตฺติํ คจฺฉติ อเนนาติ อนิวตฺติคมโนฯ ตํ อนิวตฺติคมนํ อฏฺฐงฺคิกํ มคฺคํ เทเสสีติ อตฺโถฯ ‘‘ทสฺเสตี’’ติปิ ปาโฐ, โสเยวตฺโถฯ เทวมานุเสติ เทวมนุสฺสานํ, สามิอตฺเถ อุปโยควจนํ ทฏฺฐพฺพํฯ

อสงฺโขโภติ โขเภตุํ จาเลตุํ อสกฺกุเณยฺโยติ อกฺโขภิโยฯ ยถา หิ สมุทฺโท จตุราสีติโยชนสหสฺสคมฺภีโร อเนกโยชนสหสฺสภูตาวาโส อกฺโขภิโย, เอวํ อกฺโขภิโยติ อตฺโถฯ อากาโสว อนนฺโตติ ยถา ปน อากาสสฺส อนฺโต นตฺถิ, อถ โข อนนฺโต อปฺปเมยฺโย อปาโร, เอวํ ภควาปิ พุทฺธคุเณหิ อนนฺโต อปฺปเมยฺโย อปาโรฯ โสติ โส ภควาฯ สาลราชาว ผุลฺลิโตติ สพฺพลกฺขณานุพฺยญฺชนสมลงฺกตสรีรตฺตา สุผุลฺลิตสาลราชา วิย โสภตีติ อตฺโถฯ ทสฺสเนนปิ ตํ พุทฺธนฺติ ตสฺส พุทฺธสฺส ทสฺสเนนาปีติ อตฺโถฯ อีทิเสสุปิ สามิวจนํ ปยุชฺชนฺติ สทฺทสตฺถวิทูฯ โตสิตาติ ปริโตสิตา ปีณิตาฯ

พฺยาหรนฺตนฺติ พฺยาหรนฺตสฺส, สามิอตฺเถ อุปโยควจนํฯ อมตนฺติ นิพฺพานํฯ ปาปุณนฺตีติ อธิคจฺฉนฺติฯ เตติ เย ตสฺส คิรํ ธมฺมเทสนํ สุณนฺติ, เต อมตํ ปาปุณนฺตีติ อตฺโถฯ

ภควา ปน โพธิมูเล สตฺตสตฺตาหํ วีตินาเมตฺวา พฺรหฺมุนา อายาจิโต ธมฺมเทสนาย พุทฺธจกฺขุนา โลกํ โอโลเกนฺโต อตฺตนา สห ปพฺพชิเต ติโกฏิสงฺเข ชเน อุปนิสฺสยสมฺปนฺเน ทิสฺวา – ‘‘กตฺถ นุ โข เต เอตรหิ วิหรนฺตี’’ติ อุปธาเรนฺโต สุภวตีนคเร สุทสฺสนุยฺยาเน วิหรนฺเต ทิสฺวา อากาเสน คนฺตฺวา สุทสฺสนุยฺยาเน โอตริฯ โส เตหิ ปริวุโต สเทวมนุสฺสาย ปริสาย มชฺเฌ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิฯ ตตฺถ โกฏิสตานํ ปฐมาภิสมโย อโหสิฯ เตน วุตฺตํ –

[5]

‘‘ธมฺมาภิสมโย ตสฺส, อิทฺโธ ผีโต ตทา อหุ;

โกฏิสตานิ อภิสมิํสุ, ปฐเม ธมฺมเทสเน’’ติฯ

ตตฺถ ผีโตติ ผาติปฺปตฺโต พาหุชญฺญวเสนฯ โกฏิสตานีติ โกฏีนํ สตานิ โกฏิสตานิฯ ‘‘โกฏิสตโย’’ติปิ ปาโฐ, ตสฺส สตโกฏิโยติ อตฺโถฯ

อถาปเรน สมเยน โอสธีนครทฺวาเร อสนรุกฺขมูเล ยมกปาฏิหาริยํ กตฺวา อสุเรหิ ทุรภิภวเน ตาวติํสภวเน ปณฺฑุกมฺพลสิลายํ นิสินฺโน เตมาสํ อภิธมฺมวสฺสํ วสฺสาปยิฯ ตทา อสีติเทวตาโกฏิโย อภิสมิํสุฯ เตน วุตฺตํ –

[6]

‘‘ตโต ปรํ อภิสมเย, วสฺสนฺเต ธมฺมวุฏฺฐิโย;

อสีติโกฏิโยภิสมิํสุ, ทุติเย ธมฺมเทสเน’’ติฯ

ตตฺถ วสฺสนฺเตติ พุทฺธมหาเมเฆ วสฺสนฺเตฯ ธมฺมวุฏฺฐิโยติ ธมฺมกถาวสฺสวุฏฺฐิโยฯ

ตโต อปเรน สมเยน มงฺคลปญฺหานิทฺเทเส อฏฺฐสตฺตติ โกฏิโย อภิสมิํสุฯ โส ตติโย อภิสมโย อโหสิฯ เตน วุตฺตํ –

[7]

‘‘ตโต ปรมฺปิ วสฺสนฺเต, ตปฺปยนฺเต จ ปาณินํ;

อฏฺฐสตฺตติโกฏีนํ, ตติยาภิสมโย อหู’’ติฯ

ตตฺถ วสฺสนฺเตติ ธมฺมกถาสลิลธารํ วสฺสนฺเตฯ ตปฺปยนฺเตติ ธมฺมามตวสฺเสน ตปฺปยนฺเต, ตปฺปนํ กโรนฺเต ภควตีติ อตฺโถฯ

อโนมทสฺสิสฺสปิ ภควโต ตโย สาวกสนฺนิปาตา อเหสุํฯ ตตฺถ โสเรยฺยนคเร อิสิทตฺตสฺส รญฺโญ ธมฺเม เทสิยมาเน ปสีทิตฺวา เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตานํ อฏฺฐนฺนํ อรหนฺตสตสหสฺสานํ มชฺเฌ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิฯ อยํ ปฐโม สนฺนิปาโต อโหสิฯ ราธวตีนคเร สุนฺทรินฺธรสฺส นาม รญฺโญ ธมฺเม เทสิยมาเน เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตานํ สตฺตนฺนํ อรหนฺตสตสหสฺสานํ มชฺเฌ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิฯ อยํ ทุติโย สนฺนิปาโต อโหสิฯ ปุน โสเรยฺยนคเรเยว โสเรยฺยรญฺญา สห เอหิภิกฺขุปพฺพชฺชาย ปพฺพชิตานํ ฉนฺนํ อรหนฺตสตสหสฺสานํ มชฺเฌ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิฯ อยํ ตติโย สนฺนิปาโต อโหสิฯ เตน วุตฺตํ –

[8]

‘‘สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ตสฺสาปิ จ มเหสิโน;

อภิญฺญาพลปฺปตฺตานํ, ปุปฺผิตานํ วิมุตฺติยาฯ

[9]

‘‘อฏฺฐสตสหสฺสานํ, สนฺนิปาโต ตทา อหุ;

ปหีนมทโมหานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[10]

‘‘สตฺตสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโม;

อนงฺคณานํ วิรชานํ, อุปสนฺตาน ตาทินํฯ

[11]

‘‘ฉนฺนํ สตสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโม;

อภิญฺญาพลปฺปตฺตานํ, นิพฺพุตานํ ตปสฺสิน’’นฺติฯ

ตตฺถ ตสฺสาปิ จ มเหสิโนติ ตสฺส มเหสิโน อโนมทสฺสิสฺสาปิฯ ‘‘ตสฺสาปิ ทฺวิปทุตฺตโม’’ติปิ ปาโฐ, ตสฺสปิ ทฺวิปทุตฺตมสฺสาติ อตฺโถฯ ลกฺขณํ สทฺทสตฺถโต คเหตพฺพํฯ อภิญฺญาพลปฺปตฺตานนฺติ อภิญฺญานํ พลปฺปตฺตานํ, จิณฺณวสิตาย ขิปฺปนิสนฺติภาเวน อภิญฺญาสุ ถิรภาวปฺปตฺตานนฺติ อตฺโถฯ ปุปฺผิตานนฺติ สพฺพผาลิผุลฺลภาเวน อติวิย โสภคฺคปฺปตฺตานํฯ วิมุตฺติยาติ อรหตฺตผลวิมุตฺติยาฯ

อนงฺคณานนฺติ เอตฺถ อยํ องฺคณ-สทฺโท กตฺถจิ กิเลเสสุ ทิสฺสติฯ ยถาห – ‘‘ตตฺถ กตมานิ ตีณิ องฺคณานิ? ราโค องฺคณํ โทโส องฺคณํ โมโห องฺคณ’’นฺติ (วิภ. 924)ฯ ‘‘ปาปกานํ โข เอตํ, อาวุโส, อกุสลานํ อิจฺฉาวจรานํ อธิวจนํ ยทิทํ องฺคณ’’นฺติ (ม. นิ. 1.60)ฯ กตฺถจิ กิสฺมิญฺจิ มเล? ยถาห – ‘‘ตสฺเสว รชสฺส วา องฺคณสฺส วา ปหานาย วายมตี’’ติ (ม. นิ. 1.184)ฯ กตฺถจิ ตถารูเป ภูมิภาเค ‘‘เจติยงฺคณํ โพธิยงฺคณํ ราชงฺคณ’’นฺติฯ อิธ ปน กิเลเสสุ ทฏฺฐพฺโพฯ ตสฺมา นิกฺกิเลสานนฺติ อตฺโถ (ม. นิ. อฏฺฐ. 1.57)ฯ วิรชานนฺติ ตสฺเสว เววจนํฯ ตปสฺสินนฺติ กิเลสกฺขยกโร อริยมคฺคสงฺขาโต ตโป เยสํ อตฺถิ เต ตปสฺสิโน, เตสํ ตปสฺสีนํ, ขีณาสวานนฺติ อตฺโถฯ

ตทา อมฺหากํ โพธิสตฺโต เอโก มเหสกฺโข ยกฺขเสนาปติ อโหสิ มหิทฺธิโก มหานุภาโว อเนกโกฏิสตสหสฺสานํ ยกฺขานํ อธิปติฯ โส ‘‘พุทฺโธ โลเก อุปฺปนฺโน’’ติ สุตฺวา อาคนฺตฺวา ปรมรุจิรทสฺสนํ สตฺตรตนมยํ อภิรุจิรรชนิกรมณฺฑลสทิสํ มณฺฑปํ นิมฺมินิตฺวา ตตฺถ สตฺตาหํ มหาทานํ พุทฺธปฺปมุขสฺส สงฺฆสฺส อทาสิฯ อถ นํ ภควา ภตฺตานุโมทนสมเย ‘‘อนาคเต กปฺปสตสหสฺสาธิเก เอกสฺมิํ อสงฺเขฺยยฺเย อติกฺกนฺเต โคตโม นาม พุทฺโธ ภวิสฺสตี’’ติ พฺยากาสิฯ เตน วุตฺตํ –

[12]

‘‘อหํ เตน สมเยน, ยกฺโข อาสิํ มหิทฺธิโก;

เนกานํ ยกฺขโกฏีนํ, วสวตฺติมฺหิ อิสฺสโรฯ

[13]

‘‘ตทาปิ ตํ พุทฺธวรํ, อุปคนฺตฺวา มเหสินํ;

อนฺนปาเนน ตปฺเปสิํ, สสงฺฆํ โลกนายกํฯ

[14]

‘‘โสปิ มํ ตทา พฺยากาสิ, วิสุทฺธนยโน มุนิ;

อปริเมยฺยิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติฯ

[15]

‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํฯ

[16]

‘‘ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส;

อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยา’’ติฯ

ตตฺถ อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสินฺติ ปารมิปูรณตฺถาย ภิยฺโยปิ ทฬฺหตรํ ปรกฺกมมกาสีติ อตฺโถฯ

ตสฺส ปน อโนมทสฺสิสฺส ภควโต จนฺทวตี นาม นครํ อโหสิ, ยสวา นาม ราชา ปิตา, ยโสธรา นาม มาตา, นิสโภ จ อโนโม จ ทฺเว อคฺคสาวกา, วรุโณ นามุปฏฺฐาโก, สุนฺทรี จ สุมนา จ ทฺเว อคฺคสาวิกา, อชฺชุนรุกฺโข โพธิ, สรีรํ อฏฺฐปณฺณาสหตฺถุพฺเพธํ อโหสิ, วสฺสสตสหสฺสํ อายุ, สิริมา นาม อคฺคมเหสี, อุปวาโณ นามสฺส ปุตฺโต, ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิฯ โส สิวิกายาเนน นิกฺขมิฯ สิวิกายาเนน คมนํ ปน โสภิตพุทฺธวํสวณฺณนาย ปาสาทคมเน วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ ธมฺมโก นาม ราชา อุปฏฺฐาโกฯ ธมฺมาราเม กิร ภควา วิหาสีติฯ เตน วุตฺตํ –

[17]

‘‘นครํ จนฺทวตี นาม, ยสวา นาม ขตฺติโย;

มาตา ยโสธรา นาม, อโนมทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

[22]

‘‘นิสโภ จ อโนโม จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

วรุโณ นามุปฏฺฐาโก, อโนมทสฺสิสฺส สตฺถุโนฯ

[23]

‘‘สุนฺทรี จ สุมนา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โพธิ ตสฺส ภควโต, อชฺชุโนติ ปวุจฺจติฯ

[25]

‘‘อฏฺฐปณฺณาสรตนํ, อจฺจุคฺคโต มหามุนิ;

ปภา นิทฺธาวตี ตสฺส, สตรํสีว อุคฺคโตฯ

[26]

‘‘วสฺสสตสหสฺสานิ, อายุ วิชฺชติ ตาวเท;

ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

[27]

‘‘สุปุปฺผิตํ ปาวจนํ, อรหนฺเตหิ ตาทิหิ;

วีตราเคหิ วิมเลหิ, โสภิตฺถ ชินสาสนํฯ

[28]

‘‘โส จ สตฺถา อมิตยโส, ยุคานิ ตานิ อตุลิยานิ;

สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขารา’’ติฯ

ตตฺถ ปภา นิทฺธาวตีติ ตสฺส สรีรโต ปภา นิกฺขมติฯ สรีรปฺปภา ปนสฺส นิจฺจกาลํ ทฺวาทสโยชนปฺปมาณํ ปเทสํ ผริตฺวา ติฏฺฐติฯ ยุคานิ ตานีติ อคฺคสาวกยุคาทีนิ ยุคฬานิฯ สพฺพํ ตมนฺตรหิตนฺติ วุตฺตปฺปการํ สพฺพมฺปิ อนิจฺจมุขํ ปวิฏฺฐํ วินฏฺฐนฺติ อตฺโถฯ ‘‘นนุ ริตฺตกเมว สงฺขารา’’ติปิ ปาโฐ, ตสฺส นนุ ริตฺตกา ตุจฺฉกาเยว สพฺเพ สงฺขาราติ อตฺโถฯ -กาโร ปทสนฺธิกโรฯ เสสคาถาสุ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

อิมสฺส ปน อโนมทสฺสิสฺส ภควโต สนฺติเก สาริปุตฺโต จ มหาโมคฺคลฺลาโน จาติ อิเม ทฺเว อคฺคสาวกา อคฺคสาวกภาวตฺถาย ปณิธานมกํสุฯ อิเมสํ ปน เถรานํ วตฺถุ เจตฺถ กเถตพฺพํฯ มยา คนฺถวิตฺถารภเยน น อุทฺธฏนฺติฯ

อโนมทสฺสีพุทฺธวํสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิโต สตฺตโม พุทฺธวํโสฯ

10. ปทุมพุทฺธวํสวณฺณนา

อโนมทสฺสิสฺส ปน ภควโต อปรภาเค วสฺสสตสหสฺสายุกา มนุสฺสา อนุกฺกเมน ปริหายิตฺวา ทสวสฺสายุกา หุตฺวา ปุน อนุกฺกเมน วฑฺฒิตฺวา อสงฺเขฺยยฺยายุกา หุตฺวา ปุน ปริหายมานา วสฺสสตสหสฺสายุกา อเหสุํฯ ตถา ปทุโม นาม สตฺถา โลเก อุปฺปชฺชิฯ โสปิ ปารมิโย ปูเรตฺวา ตุสิตปุเร นิพฺพตฺติตฺวา ตโต จวิตฺวา จมฺปกนคเร อสมสฺส นาม รญฺโญ กุเล รูปาทีหิ อสมาย อสมาย นาม อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิํ อคฺคเหสิฯ โส ทสนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน จมฺปกุยฺยาเน มาตุกุจฺฉิโต นิกฺขมิฯ ชาเต ปน กุมาเร อากาสโต สกลชมฺพุทีเป สมุทฺทปริยนฺเต ปทุมวสฺสํ นิปติฯ เตนสฺส นามคฺคหณทิวเส นามํ คณฺหนฺตา เนมิตฺตกา จ ญาตกา จ ‘‘มหาปทุมกุมาโร’’ตฺเวว นามมกํสุฯ โส ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิฯ นนฺทุตฺตร-วสุตฺตร-ยสุตฺตรานามกา ตโย ปาสาทา อเหสุํฯ อุตฺตราเทวิปฺปมุขานิ เตตฺติํส อิตฺถิสหสฺสานิ ปจฺจุปฏฺฐิตานิ อเหสุํฯ