เมนู

ตตฺถ ผุสฺโสติ ผุสฺสนกฺขตฺตโยเคน ชาตตฺตา มาตาปิตูหิ กตนามเธยฺเยน ผุสฺโสฯ อถ วา นิพฺพานํ ผุสิ ปสฺสิ สจฺฉิ อกาสีติ ผุสฺโสฯ อถ วา สมติํสปารมิตาสตฺตติํสโพธิปกฺขิยธมฺเม สกเล จ เตปิฏเก ปริยตฺติธมฺเม ผุสิ ปสฺสิ อญฺญาสีติ ผุสฺโสฯ ภคฺควา ภคฺยวา ยุตฺโตติอาทิปุญฺญโกฏฺฐาสสมงฺคิตาย ภควาฯ อาหุตีนํ ปฏิคฺคโหติ อาหุติโน วุจฺจนฺติ ปูชาสกฺการา, เตสํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคเหตุํ อรหตีติ อาหุตีนํ ปฏิคฺคโหฯ มหาชนํ นิพฺพาเปนฺโต วีโร ผุสฺโส นาม ภควา วีถิยํ อถ ตทา คจฺฉเตติ สมฺพนฺโธฯ เสสํ ปากฏเมวาติฯ

สปฺปิทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

7. ยูถิกาปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

จนฺทภาคานทีตีเรติอาทิกํ อายสฺมโต ยูถิกาปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ อายสฺมา ปุริมมุนินฺเทสุ กตาธิกาโร อเนเกสุ จ ชาติสเตสุ วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ผุสฺสสฺเสว ภควโต กาเล สุทฺทกุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต จนฺทภาคาย นทิยา ตีเร เกนจิเทว กรณีเยน อนุโสตํ จรมาโน ผุสฺสํ ภควนฺตํ นฺหายิตุกามํ อคฺคิกฺขนฺธํ วิย ชลมานํ ทิสฺวา โสมนสฺสชาโต ตตฺถ ชาตํ ยูถิกาปุปฺผํ โอจินิตฺวา ภควนฺตํ ปูเชสิฯ ภควา ตสฺส อนุโมทนมกาสิฯ

[33] โส ตตฺถ เตน ปุญฺญโกฏฺฐาเสน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต ภควโต ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส ปพฺพชิตฺวา วตฺตปฏิปตฺติยา สาสนํ โสเภนฺโต นจิรสฺเสว อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต จนฺทภาคานทีตีเรติอาทิมาหฯ ตํ สพฺพํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

ยูถิกาปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

8. ทุสฺสทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา

ติวรายํ ปุเร รมฺเมติอาทิกํ อายสฺมโต ทุสฺสทายกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปายสฺมา ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล ราชกุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺตกาเล ยุวราชภาวํ ปตฺวา ปากโฏ เอกํ ชนปทํ ลภิตฺวา ตตฺราธิปติภูโต สกลชนปทวาสิโน ทานปิยวจนอตฺถจริยาสมานตฺถตาสงฺขาเตหิ จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ สงฺคณฺหาติฯ ตสฺมิํ สมเย สิทฺธตฺโถ ภควา ตํ ชนปทํ สมฺปาปุณิฯ อถ โส ยุวราชา ปณฺณาการํ ลภิตฺวา ตตฺถ สุขุมวตฺเถน ภควนฺตํ ปูเชสิฯ ภควา ตํ วตฺถํ หตฺเถน ปรามสิตฺวา อากาสํ ปกฺขนฺทิฯ ตมฺปิ วตฺถํ ภควนฺตเมว อนุพนฺธิฯ อถ โส ยุวราชา ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อตีว ปสนฺโน อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิฯ ภควโต สมฺปตฺตสมฺปตฺตฏฺฐาเน สพฺเพ ชนา ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อจฺฉริยพฺภุตจิตฺตา อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐํสุฯ ภควา วิหารเมว อคมาสิฯ ยุวราชา เตเนว กุสลกมฺเมน ตโต จุโต เทวโลเก อุปฺปนฺโน ตตฺถ ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จกฺกวตฺติอาทิสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท วิภวสมฺปนฺเน เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺโต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา รตนตฺตเย ปสนฺโน ภควโต ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วายมนฺโต นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ

[38] โส เอกทิวสํ อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ติวรายํ ปุเร รมฺเมติอาทิมาหฯ ตตฺถ ติวรนามเก นคเร รมณีเย อหํ ราชปุตฺโต หุตฺวา สิทฺธตฺถํ ภควนฺตํ วตฺเถน ปูเชสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

ทุสฺสทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ