[5] โส ยาวตายุกํ ฐตฺวา กาลํ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา สพฺพตฺถ ปูชิโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต ทหรกาลโต ปภุติ ปูชนีโย สาสเน พทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปตฺโต อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต นิพฺพุเต โลกนาถมฺหีติอาทิมาหฯ ตตฺถ นิพฺพุเต โลกนาถมฺหีติ สกลโลกสฺส นาเถ ปธานภูเต ปฏิสรเณ จ สตฺถริ ขนฺธปรินิพฺพาเนน นิพฺพุเต นิพฺพุตทีปสิขา วิย อทสฺสนํ คเตติ อตฺโถฯ ธมฺมทสฺสีนราสเภติ จตุสจฺจธมฺมํ ปสฺสตีติ ธมฺมทสฺสี, อถ วา สติปฏฺฐานาทิเก สตฺตติํสโพธิปกฺขิยธมฺเม ทสฺสนสีโล ปสฺสนสีโลติ ธมฺมทสฺสี, นรานํ อาสโภ ปวโร อุตฺตโมติ นราสโภ, ธมฺมทสฺสี จ โส นราสโภ เจติ ธมฺมทสฺสีนราสโภ, ตสฺมิํ ธมฺมทสฺสีนราสเภฯ อาโรเปสิํ ธชํ ถมฺภนฺติ เจติยมาฬเก ถมฺภํ นิขนิตฺวา ตตฺถ ธชํ อาโรเปสิํ พนฺธิตฺวา ฐเปสินฺติ อตฺโถฯ

[6] นิสฺเสณิํ มาปยิตฺวานาติ นิสฺสาย ตํ อิณนฺติ คจฺฉนฺติ อาโรหนฺติ อุปรีติ นิสฺเสณิ, ตํ นิสฺเสณิํ มาปยิตฺวา กาเรตฺวา พนฺธิตฺวา ถูปเสฏฺฐํ สมารุหินฺติ สมฺพนฺโธฯ ชาติปุปฺผํ คเหตฺวานาติ ชายมานเมว ชนานํ สุนฺทรํ มนํ กโรตีติ ชาติสุมนํ, ชาติสุมนเมว ปุปฺผํ ‘‘ชาติสุมนปุปฺผ’’นฺติ วตฺตพฺเพ คาถาพนฺธสุขตฺถํ สุมนสทฺทสฺส โลปํ กตฺวา ‘‘ชาติปุปฺผ’’นฺติ วุตฺตํ, ตํ ชาติสุมนปุปฺผํ คเหตฺวา คนฺถิตฺวา ถูปมฺหิ อาโรปยิํ, อาโรเปตฺวา ปูเชสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

ถมฺภาโรปกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

3. เวทิการกตฺเถรอปทานวณฺณนา

นิพฺพุเต โลกนาถมฺหีติอาทิกํ อายสฺมโต เวทิการกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปิยทสฺสิสฺส ภควโต กาเล วิภวสมฺปนฺเน เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺวา ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา นิพฺพุเต สตฺถริ ปสนฺโน ตสฺส เจติเย วลยํ กาเรสิ, สตฺตหิ รตเนหิ ปริปูเรตฺวา มหาปูชํ กาเรสิฯ โส เตน ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อเนเกสุ ชาติสตสหสฺเสสุ ปูชนีโย มหทฺธโน มหาโภโค อุภยสุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพตฺโต วิภวสมฺปนฺโน ปพฺพชิตฺวา วายมนฺโต นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ