9. สาลปุปฺผทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา

มิคราชา ตทา อาสินฺติอาทิกํ อายสฺมโต สาลปุปฺผทายกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว กตกุสลสญฺจโย เกนจิ กมฺมจฺฉิทฺเทน หิมวนฺเต สีหโยนิยํ นิพฺพตฺโต อเนกสีหปริวาโร วิหาสิฯ ตทา สิขี ภควา ตสฺสานุกมฺปาย หิมวนฺตํ อคมาสิฯ สีโห ตํ อุปคตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส สาขาภงฺเคน สกณฺณิกสาลปุปฺผํ คเหตฺวา ปูเชสิฯ ภควา ตสฺส อนุโมทนํ อกาสิฯ

[60] โส เตน ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺวา สตฺถริ ปสนฺโน ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ ปตฺโต อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต มิคราชา ตทา อาสินฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ มรณํ คจฺฉนฺตีติ มิคา, อถ วา ฆาสํ มคฺคนฺติ คเวสนฺตีติ มิคา, มิคานํ ราชา มิคราชาฯ สกลจตุปฺปทานํ ราชภาเว สติปิ คาถาพนฺธสุขตฺถํ มิเค อาทิํ กตฺวา มิคราชาติ วุตฺตํฯ ยทา ภควนฺตํ ทิสฺวา สปุปฺผํ สาลสาขํ ภญฺชิตฺวา ปูเชสิํ, ตทา อหํ มิคราชา อโหสินฺติ อตฺโถฯ

[62] สโกสํ ปุปฺผมาหรินฺติ สกณฺณิกํ สาลปุปฺผํ อาหริํ ปูเชสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

สาลปุปฺผทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

10. ปิยาลผลทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา

ปโรธโก ตทา อาสินฺติอาทิกํ อายสฺมโต ปิยาลผลทายกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต สิขิสฺส ภควโต กาเล เนสาทกุเล นิพฺพตฺโต หิมวนฺเต เอกสฺมิํ ปพฺภาเร มิเค วธิตฺวา ชีวิกํ กปฺเปตฺวา วสติฯ ตสฺมิํ กาเล ตตฺถ คตํ สิขิํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส สายํ ปาตํ นมสฺสมาโน กญฺจิ เทยฺยธมฺมํ อปสฺสนฺโต มธุรานิ ปิยาลผลานิ อุจฺจินิตฺวา อทาสิฯ ภควา ตานิ ปริภุญฺชิฯ โส เนสาโท พุทฺธารมฺมณาย ปีติยา นิรนฺตรํ ผุฏฺฐสรีโร ปาปกมฺเม วิรตฺตจิตฺโต มูลผลาหาโร นจิรสฺเสว กาลํ กตฺวา เทวโลเก นิพฺพตฺติฯ

[66] โส ตตฺถ ทิพฺพสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จ อเนกวิธสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท คหปติกุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺโต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา ตตฺถ อนภิรโต เคหํ ปหาย สตฺถุ สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปตฺโต อตฺตโน กตผลทานกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปโรธโก ตทา อาสินฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ ยทา อหํ ปิยาลผลํ ทตฺวา จิตฺตํ ปสาเทสิํ, ตทา อหํ ปโรธโก อาสินฺติ สมฺพนฺโธฯ ปโรธโกติ ปรสตฺตโรธโก วิเหสโกฯ ‘‘ปรโรธโก’’ติ วตฺตพฺเพ ปุพฺพสฺส ร-การสฺส โลปํ กตฺวา ‘‘ปโรธโก’’ติ วุตฺตํฯ

[69] ปริจาริํ วินายกนฺติ ตํ นิพฺพานปาปกํ สตฺถารํ, ‘‘ภนฺเต , อิมํ ผลํ ปริภุญฺชถา’’ติ ปวาริํ นิมนฺเตสิํ อาราเธสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

ปิยาลผลทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

จุทฺทสมวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ