10. ปทุมปูชกตฺเถรอปทานวณฺณนา

หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต ปทุมปูชกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺวา สกสิปฺเป นิปฺผตฺติํ ปตฺวา ตตฺถ สารํ อปสฺสนฺโต พุทฺธุปฺปตฺติโต ปุเรตรํ อุปฺปนฺนตฺตา โอวาทานุสาสนํ อลภิตฺวา ฆราวาสํ ปหาย อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา หิมวนฺตสฺส อวิทูเร โคตมกํ นาม ปพฺพตํ นิสฺสาย อสฺสมํ กาเรตฺวา ปญฺจาภิญฺญา อฏฺฐ สมาปตฺติโย นิพฺพตฺเตตฺวา ฌานสุเขเนว วิหาสิฯ ตทา ปทุมุตฺตโร ภควา พุทฺโธ หุตฺวา สตฺเต สํสารโต อุทฺธรนฺโต ตสฺสานุกมฺปาย หิมวนฺตํ อคมาสิฯ ตาปโส ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส สกสิสฺเส สมาเนตฺวา เตหิ ปทุมปุปฺผานิ อาหราเปตฺวา ปูเชสิฯ โส เตน ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต สทฺโธ ปสนฺโน ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ

[97] โส อตฺตโน ปุญฺญกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิมาหฯ โคตโม นาม ปพฺพโตติ อเนเกสํ ยกฺขเทวตานํ อาวาสภาเวน อธิฏฺฐานวเสน โคตมสฺส ภวนตฺตา โคตโมติ ปากโฏ อโหสิฯ ปวตฺตติ ติฏฺฐตีติ ปพฺพโตฯ นาครุกฺเขหิ สญฺฉนฺโนติ รุหติ ติฏฺฐตีติ รุกฺโขฯ อถ วา ปถวิํ ขนนฺโต อุทฺธํ รุหตีติ รุกฺโข, นานา อเนกปฺปการา จมฺปกกปฺปูรนาคอครุจนฺทนาทโย รุกฺขาติ นานารุกฺขา, เตหิ นานารุกฺเขหิ สญฺฉนฺโน ปริกิณฺโณ โคตโม ปพฺพโตติ สมฺพนฺโธฯ มหาภูตคณาลโยติ ภวนฺติ ชายนฺติ อุปฺปชฺชนฺติ วฑฺฒนฺติ จาติ ภูตา, มหนฺตา จ เต ภูตา จาติ มหาภูตา, มหาภูตานํ คโณ สมูโหติ มหาภูตคโณ, มหาภูตคณสฺส อาลโย ปติฏฺฐาติ มหาภูตคณาลโยฯ

[98] เวมชฺฌมฺหิ จ ตสฺสาสีติ ตสฺส โคตมสฺส ปพฺพตสฺส เวมชฺเฌ อพฺภนฺตเร อสฺสโม อภินิมฺมิโต นิปฺผาทิโต กโตติ อตฺโถฯ เสสํ อุตฺตานเมวาติฯ

ปทุมปูชกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

เตรสมวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ

14. โสภิตวคฺโค

1. โสภิตตฺเถรอปทานวณฺณนา

ปทุมุตฺตโร นาม ชิโนติอาทิกํ อายสฺมโต โสภิตตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺโต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา เอกทิวสํ สตฺถารา ธมฺเม เทสิยมาเน โสมนสฺเสน ปสนฺนมานโส นานปฺปกาเรหิ โถเมสิฯ โส เตเนว โสมนสฺเสน กาลํ กตฺวา เทเวสุ นิพฺพตฺโต ตตฺถ ทิพฺพสุขํ อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จ มนุสฺสสุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต สตฺตวสฺสิโกว ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว ฉฬภิญฺโญ อรหา อโหสิฯ

[1] โส อปรภาเค อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปทุมุตฺตโร นาม ชิโนติอาทิมาหฯ ตํ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

โสภิตตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

2. สุทสฺสนตฺเถรอปทานวณฺณนา

วิตฺถตาย นทีตีเรติอาทิกํ อายสฺมโต สุทสฺสนตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว กตปุญฺญูปจโย สิขิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา วสนฺโต วิตฺถตาย นาม คงฺคาย สมีเป ปิลกฺขุผลิตํ ปริเยสนฺโต ตสฺสา ตีเร นิสินฺนํ ชลมานอคฺคิสิขํ อิว สิขิํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส เกตกีปุปฺผํ วณฺเฏเนว ฉินฺทิตฺวา ปูเชนฺโต เอวมาห – ‘‘ภนฺเต, เยน ญาเณน ตฺวํ เอวํ มหานุภาโว สพฺพญฺญุพุทฺโธ ชาโต, ตํ ญาณํ อหํ ปูเชมี’’ติฯ อถ ภควา อนุโมทนมกาสิฯ โส เตน ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ ชาโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต สตฺถริ ปสนฺโน ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ