อินฺทฺริเยสุ จ ปญฺจสูติ จกฺขุนฺทฺริยาทีสุ ปญฺจสุ อินฺทฺริเยสุ รูปาทีหิ โคปิโต อินฺทฺริยสํวรสีลญฺจ โคปิโตติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

สปริวาราสนตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

7. ปญฺจทีปกตฺเถรอปทานวณฺณนา

ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺสาติอาทิกํ อายสฺมโต ปญฺจทีปกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเวสุ วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย ฆราวาเส วสนฺโต ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา สมฺมาทิฏฺฐิยํ ปติฏฺฐิโต สทฺโธ ปสนฺโน มหาชเนหิ โพธิปูชํ กยิรมานํ ทิสฺวา สยมฺปิ โพธิํ ปริวาเรตฺวา ทีปํ ชาเลตฺวา ปูเชสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต จกฺกวตฺติสมฺปตฺติอาทโย อนุภวิตฺวา สพฺพตฺเถว อุปฺปนฺนภเว ชลมาโน โชติสมฺปนฺนวิมานาทีสุ วสิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ วิภวสมฺปนฺเน กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต สทฺธาชาโต ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา อโหสิ, ทีปปูชานิสฺสนฺเทน ทีปกตฺเถโรติ ปากโฏฯ

[50] โส เอกทิวสํ อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺสาติอาทิมาหฯ ตํ วุตฺตตฺถเมวฯ อุชุทิฏฺฐิ อโหสหนฺติ วงฺกํ มิจฺฉาทิฏฺฐิํ ฉฑฺเฑตฺวา อุชุ อวงฺกํ นิพฺพานาภิมุขํ ปาปุณนสมฺมาทิฏฺฐิ อโหสินฺติ อตฺโถฯ

[51] ปทีปทานํ ปาทาสินฺติ เอตฺถ ปกาเรน ทิพฺพติ โชตตีติ ปทีโป, ตสฺส ทานํ ปทีปทานํ, ตํ อทาสิํ ปทีปปูชํ อกาสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

ปญฺจทีปกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

8. ธชทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา

ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺสาติอาทิกํ อายสฺมโต ธชทายกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย สตฺถริ ปสีทิตฺวา สุนฺทเรหิ อเนเกหิ วตฺเถหิ ธชํ การาเปตฺวา ธชปูชํ อกาสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเว อุจฺจกุเล นิพฺพตฺโต ปูชนิโย อโหสิฯ อปรภาเค อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย ปุตฺตทาเรหิ วฑฺฒิตฺวา มหาโภโค ยสวา สทฺธาชาโต สตฺถริ ปสนฺโน ฆราวาสํ ปหาย ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ

[57] โส ปตฺตอรหตฺตผโล ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต อตฺตโน ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺสาติอาทิมาหฯ ตสฺสตฺโถ ปุพฺเพ วุตฺโตเยวฯ หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตนาติ โสมนสฺสสหคตจิตฺตยุตฺตตฺตา หฏฺโฐ ปริปุณฺณรูปกาโย สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตตาย หฏฺเฐน จิตฺเตน สนฺตุฏฺเฐน จิตฺเตนาติ อตฺโถฯ ธชมาโรปยิํ อหนฺติ ธุนาติ กมฺปติ จลตีติ ธชํ, ตํ ธชํ อาโรปยิํ เวฬคฺเค ลคฺเคตฺวา ปูเชสินฺติ อตฺโถฯ

[58-9] ปติตปตฺตานิ คณฺหิตฺวาติ ปติตานิ โพธิปตฺตานิ คเหตฺวา อหํ พหิ ฉฑฺเฑสินฺติ อตฺโถฯ อนฺโตสุทฺธํ พหิสุทฺธนฺติ อนฺโต จิตฺตสนฺตานนามกายโต จ พหิ จกฺขุโสตาทิรูปกายโต จ สุทฺธิํ อธิ วิเสเสน มุตฺตํ กิเลสโต วิมุตฺตํ อนาสวํ สมฺพุทฺธํ วิย สมฺมุขา อุตฺตมํ โพธิํ อวนฺทิํ ปณามมกาสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

ธชทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ