เมนู

2. อุตฺตมาเถรีคาถาวณฺณนา

จตุกฺขตฺตุํ ปญฺจกฺขตฺตุนฺติอาทิกา อุตฺตมาย เถริยา คาถาฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ อุปจินนฺตี วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล พนฺธุมตีนคเร อญฺญตรสฺส กุฏุมฺพิกสฺส เคเห ฆรทาสี หุตฺวา นิพฺพตฺติฯ สา วยปฺปตฺตา อตฺตโน อยฺยกานํ เวยฺยาวจฺจํ กโรนฺตี ชีวติฯ เตน จ สมเยน พนฺธุมราชา ปุณฺณมีทิวเส อุโปสถิโก หุตฺวา ปุเรภตฺตํ ทานานิ ทตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุณาติฯ อถ มหาชนา ยถา ราชา ปฏิปชฺชติ, ตเถว ปุณฺณมีทิวเส อุโปสถงฺคานิ สมาทาย วตฺตนฺติฯ อถสฺสา ทาสิยา เอตทโหสิ – ‘‘เอตรหิ โข มหาราชา มหาชนา จ อุโปสถงฺคานิ สมาทาย วตฺตนฺติ, ยํนูนาหํ อุโปสถทิวเสสุ อุโปสถสีลํ สมาทาย วตฺเตยฺย’’นฺติฯ สา ตถา กโรนฺตี สุปริสุทฺธํ อุโปสถสีลํ รกฺขิตฺวา ตาวติํเสสุ นิพฺพตฺตา อปราปรํ สุคตีสุเยว สํสรนฺตี อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ เสฏฺฐิกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา ปฏาจาราย เถริยา สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา ตํ มตฺถกํ ปาเปตุํ นาสกฺขิฯ ปฏาจารา เถรี ตสฺสา จิตฺตาจารํ ญตฺวา โอวาทมทาสิฯ สา ตสฺสา โอวาเท ฐตฺวา สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปาปุณิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถรี 2.2.1-21) –

‘‘นคเร พนฺธุมติยา, พนฺธุมา นาม ขตฺติโย;

ทิวเส ปุณฺณมาย โส, อุปวสิ อุโปสถํฯ

‘‘อหํ เตน สมเยน, กุมฺภทาสี อหํ ตหิํ;

ทิสฺวา สราชกํ เสนํ, เอวาหํ จินฺตยิํ ตทาฯ

‘‘ราชาปิ รชฺชํ ฉฑฺเฑตฺวา, อุปวสิ อุโปสถํ;

สผลํ นูน ตํ กมฺมํ, ชนกาโย ปโมทิโตฯ

‘‘โยนิโส ปจฺจเวกฺขิตฺวา, ทุคฺคจฺจญฺจ ทลิทฺทตํ;

มานสํ สมฺปหํสิตฺวา, อุปวสิํ อุโปสถํฯ

‘‘อหํ อุโปสถํ กตฺวา, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน;

เตน กมฺเมน สุกเตน, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ

‘‘ตตฺถ เม สุกตํ พฺยมฺหํ, อุพฺภโยชนมุคฺคตํ;

กูฏาคารวรูเปตํ, มหาสนสุภูสิตํฯ

‘‘อจฺฉรา สตสหสฺสา, อุปติฏฺฐนฺติ มํ สทา;

อญฺเญ เทเว อติกฺกมฺม, อติโรจามิ สพฺพทาฯ

‘‘จตุสฏฺฐิเทวราชูนํ, มเหสิตฺตมการยิํ;

เตสฏฺฐิจกฺกวตฺตีนํ, มเหสิตฺตมการยิํฯ

‘‘สุวณฺณวณฺณา หุตฺวาน, ภเวสุ สํสรามหํ;

สพฺพตฺถ ปวรา โหมิ, อุโปสถสฺสิทํ ผลํฯ