9. อภยาเถรีคาถาวณฺณนา

อภเย ภิทุโร กาโยติอาทิกา อภยตฺเถริยา คาถาฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปุญฺญํ อุปจินนฺตี สิขิสฺส ภควโต กาเล ขตฺติยมหาสาลกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา อรุณรญฺโญ อคฺคมเหสี อโหสิฯ ราชา ตสฺสา เอกทิวสํ คนฺธสมฺปนฺนานิ สตฺต อุปฺปลานิ อทาสิฯ สา ตานิ คเหตฺวา ‘‘กิํ เม อิเมหิ ปิฬนฺธนฺเตหิฯ ยํนูนาหํ อิเมหิ ภควนฺตํ ปูเชสฺสามี’’ติ จินฺเตตฺวา นิสีทิฯ ภควา จ ภิกฺขาจารเวลายํ ราชนิเวสนํ ปาวิสิ ฯ สา ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานสา ปจฺจุคฺคนฺตฺวา เตหิ ปุปฺเผหิ ปูเชตฺวา ปญฺจปติฏฺฐิเตน วนฺทิฯ สา เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺตี อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท อุชฺเชนิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา อภยมาตุสหายิกา หุตฺวา ตาย ปพฺพชิตาย ตสฺสา สิเนเหน สยมฺปิ ปพฺพชิตฺวา ตาย สทฺธิํ ราชคเห วสมานา เอกทิวสํ อสุภทสฺสนตฺถํ สีตวนํ อคมาสิฯ สตฺถา คนฺธกุฏิยํ นิสินฺโนว ตสฺสา อนุภูตปุพฺพํ อารมฺมณํ ปุรโต กตฺวา ตสฺสา อุทฺธุมาตกาทิภาวํ ปกาเสสิฯ ตํ ทิสฺวา สํเวคมานสา อฏฺฐาสิฯ สตฺถา โอภาสํ ผริตฺวา ปุรโต นิสินฺนํ วิย อตฺตานํ ทสฺเสตฺวา –

[35]

‘‘อภเย ภิทุโร กาโย, ยตฺถ สตฺตา ปุถุชฺชนา;

นิกฺขิปิสฺสามิมํ เทหํ, สมฺปชานา สตีมตีฯ

[36]

‘‘พหูหิ ทุกฺขธมฺเมหิ, อปฺปมาทรตาย เม;

ตณฺหกฺขโย อนุปฺปตฺโต, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ –

อิมา คาถา อภาสิฯ สา คาถาปริโยสาเน อรหตฺตํ ปาปุณิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถรี 2.1.71-90) –

‘‘นคเร อรุณวติยา, อรุโณ นาม ขตฺติโย;

ตสฺส รญฺโญ อหุํ ภริยา, วาริตํ วารยามหํฯ

‘‘สตฺตมาลํ คเหตฺวาน, อุปฺปลา เทวคนฺธิกา;

นิสชฺช ปาสาทวเร, เอวํ จินฺเตสิ ตาวเทฯ

‘‘กิํ เม อิมาหิ มาลาหิ, สิรสาโรปิตาหิ เม;

วรํ เม พุทฺธเสฏฺฐสฺส, ญาณมฺหิ อภิโรปิตํฯ

‘‘สมฺพุทฺธํ ปฏิมาเนนฺตี, ทฺวาราสนฺเน นิสีทหํ;

ยทา เอหิติ สมฺพุทฺโธ, ปูชยิสฺสํ มหามุนิํฯ

‘‘กกุโธ วิลสนฺโตว, มิคราชาว เกสรี;

ภิกฺขุสงฺเฆน สหิโต, อาคจฺฉิ วีถิยา ชิโนฯ

‘‘พุทฺธสฺส รํสิํ ทิสฺวาน, หฏฺฐา สํวิคฺคมานสา;

ทฺวารํ อวาปุริตฺวาน, พุทฺธเสฏฺฐมปูชยิํฯ