มา ชาติํ ปุนราคมีติ ปุน ชาติํ อายติํ ปุนพฺภวํ มา อุปคจฺฉิ ฯ ภเว ฉนฺทํ วิราเชตฺวาติ กามภวาทิเก สพฺพสฺมิํ ภเว ตณฺหาฉนฺทํ วิราคสงฺขาเตน มคฺเคน ปชหิตฺวาฯ อุปสนฺตา จริสฺสสีติ สพฺพโส ปหีนกิเลสตาย นิพฺพุตา วิหริสฺสสิฯ

เอตฺถ จ ‘‘ธาตุโย ทุกฺขโต ทิสฺวา’’ติ อิมินา ทุกฺขานุปสฺสนามุเขน วิปสฺสนา ทสฺสิตาฯ ‘‘ภเว ฉนฺทํ วิราเชตฺวา’’ติ อิมินา มคฺโค, ‘‘อุปสนฺตา จริสฺสสี’’ติ อิมินา สอุปาทิเสสา นิพฺพานธาตุ, ‘‘มา ชาติํ ปุนราคมี’’ติ อิมินา อนุปาทิเสสา นิพฺพานธาตุ ทสฺสิตาติ ทฏฺฐพฺพํฯ

สุมนาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

15. อุตฺตราเถรีคาถาวณฺณนา

กาเยน สํวุตา อาสินฺติ อุตฺตราย เถริยา คาถาฯ ตสฺสาปิ วตฺถุ ติสฺสาเถริยา วตฺถุสทิสํฯ สาปิ หิ สกฺยกุลปฺปสุตา โพธิสตฺตสฺส โอโรธภูตา มหาปชาปติโคตมิยา สทฺธิํ นิกฺขนฺตา โอภาสคาถาย อรหตฺตํ ปตฺวา ปน –

[15]

‘‘กาเยน สํวุตา อาสิํ, วาจาย อุท เจตสา;

สมูลํ ตณฺหมพฺพุยฺห, สีติภูตามฺหิ นิพฺพุตา’’ติฯ –

อุทานวเสน ตเมว คาถํ อภาสิฯ

ตตฺถ กาเยน สํวุตา อาสินฺติ กายิเกน สํวเรน สํวุตา อโหสิํฯ วาจายาติ วาจสิเกน สํวเรน สํวุตา อาสินฺติ โยชนา, ปททฺวเยนาปิ สีลสํวรมาหฯ อุทาติ อถฯ เจตสาติ สมาธิจิตฺเตน, เอเตน วิปสฺสนาภาวนมาหฯ สมูลํ ตณฺหมพฺพุยฺหาติ สานุสยํ, สห วา อวิชฺชาย ตณฺหํ อุทฺธริตฺวาฯ อวิชฺชาย หิ ปฏิจฺฉาทิตาทีนเว ภวตฺตเย ตณฺหา อุปฺปชฺชติฯ

อปโร นโย – กาเยน สํวุตาติ สมฺมากมฺมนฺเตน สพฺพโส มิจฺฉากมฺมนฺตสฺส ปหานา มคฺคสํวเรเนว กาเยน สํวุตา อาสิํฯ วาจายาติ สมฺมาวาจาย สพฺพโส มิจฺฉาวาจาย ปหานา มคฺคสํวเรเนว วาจาย สํวุตา อาสินฺติ อตฺโถฯ เจตสาติ สมาธินาฯ