10. เอกาทสกนิปาโต

1. กิสาโคตมีเถรีคาถาวณฺณนา

เอกาทสกนิปาเต กลฺยาณมิตฺตตาติอาทิกา กิสาโคตมิยา เถริยา คาถาฯ อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หํสวตีนคเร กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา เอกทิวสํ สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุณนฺตี สตฺถารํ เอกํ ภิกฺขุนิํ ลูขจีวรธารีนํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา อธิการกมฺมํ กตฺวา ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถสิฯ สา กปฺปสตสหสฺสํ เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺตี อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ ทุคฺคตกุเล นิพฺพตฺติฯ โคตมีติสฺสา นามํ อโหสิฯ กิสสรีรตาย ปน ‘‘กิสาโคตมี’’ติ โวหรียิตฺถฯ ตํ ปติกุลํ คตํ ทุคฺคตกุลสฺส ธีตาติ ปริภวิํสุฯ สา เอกํ ปุตฺตํ วิชายิฯ ปุตฺตลาเภน จสฺสา สมฺมานํ อกํสุฯ โส ปนสฺสา ปุตฺโต อาธาวิตฺวา ปริธาวิตฺวา กีฬนกาเล กาลมกาสิฯ เตนสฺสา โสกุมฺมาโท อุปฺปชฺชิฯ

สา ‘‘อหํ ปุพฺเพ ปริภวปตฺตา หุตฺวา ปุตฺตสฺส ชาตกาลโต ปฏฺฐาย สกฺการํ ปาปุณิํ , อิเม มยฺหํ ปุตฺตํ พหิ ฉฑฺเฑตุมฺปิ วายมนฺตี’’ติ โสกุมฺมาทวเสน มตกเฬวรํ องฺเกนาทาย ‘‘ปุตฺตสฺส เม เภสชฺชํ เทถา’’ติ เคหทฺวารปฏิปาฏิยา นคเร วิจรติฯ มนุสฺสา ‘‘เภสชฺชํ กุโต’’ติ ปริภาสนฺติฯ สา เตสํ กถํ น คณฺหาติฯ อถ นํ เอโก ปณฺฑิตปุริโส ‘‘อยํ ปุตฺตโสเกน จิตฺตวิกฺเขปํ ปตฺตา, เอติสฺสา เภสชฺชํ ทสพโลเยว ชานิสฺสตี’’ติ จินฺเตตฺวา, ‘‘อมฺม, ตว ปุตฺตสฺส เภสชฺชํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมิตฺวา ปุจฺฉา’’ติ อาหฯ สา สตฺถุ ธมฺมเทสนาเวลายํ วิหารํ คนฺตฺวา ‘‘ปุตฺตสฺส เม เภสชฺชํ เทถ ภควา’’ติ อาหฯ สตฺถา ตสฺสา อุปนิสฺสยํ ทิสฺวา ‘‘คจฺฉ นครํ ปวิสิตฺวา ยสฺมิํ เคเห โกจิ มตปุพฺโพ นตฺถิ, ตโต สิทฺธตฺถกํ อาหรา’’ติ อาหฯ สา ‘‘สาธุ, ภนฺเต’’ติ ตุฏฺฐมานสา นครํ ปวิสิตฺวา ปฐมเคเหเยว ‘‘สตฺถา มม ปุตฺตสฺส เภสชฺชตฺถาย สิทฺธตฺถกํ อาหราเปติฯ สเจ เอตสฺมิํ เคเห โกจิ มตปุพฺโพ นตฺถิ, สิทฺธตฺถกํ เม เทถา’’ติ อาหฯ โก อิธ มเต คเณตุํ สกฺโกตีติฯ