เมนู

9. นวกนิปาโต

1. วฑฺฒมาตุเถรีคาถาวณฺณนา

นวกนิปาเต มา สุ เต วฑฺฒ โลกมฺหีติอาทิกา วฑฺฒมาตาย เถริยา คาถาฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ อุปจินนฺตี, อนุกฺกเมน สมฺภตวิโมกฺขสมฺภารา หุตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท ภารุกจฺฉกนคเร กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺตา ปติกุลํ คตา เอกํ ปุตฺตํ วิชายิฯ ตสฺส วฑฺโฒติ นามํ อโหสิฯ ตโต ปฏฺฐาย สา วฑฺฒมาตาติ โวหรียิตฺถฯ สา ภิกฺขูนํ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺธา ปุตฺตํ ญาตีนํ นิยฺยาเทตฺวา ภิกฺขุนุปสฺสยํ คนฺตฺวา ปพฺพชิฯ อิโต ปรํ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ วฑฺฒตฺเถรสฺส วตฺถุมฺหิ (เถรคา. อฏฺฐ. 2.วฑฺฒตฺเถรคาถาวณฺณนา) อาคตเมวฯ วฑฺฒตฺเถรญฺหิ อตฺตโน ปุตฺตํ สนฺตรุตฺตรํ เอกกํ ภิกฺขุนุปสฺสเย อตฺตโน ทสฺสนตฺถาย อุปคตํ อยํ เถรี ‘‘กสฺมา ตฺวํ เอกโก สนฺตรุตฺตโรว อิธาคโต’’ติ โจเทตฺวา โอวทนฺตี –

[204]

‘‘มา สุ เต วฑฺฒ โลกมฺหิ, วนโถ อหุ กุทาจนํ;

มา ปุตฺตก ปุนปฺปุนํ, อหุ ทุกฺขสฺส ภาคิมาฯ

[205]

‘‘สุขญฺหิ วฑฺฒ มุนโย, อเนชา ฉินฺนสํสยา;

สีติภูตา ทมปฺปตฺตา, วิหรนฺติ อนาสวาฯ

[206]

‘‘เตหานุจิณฺณํ อิสีหิ, มคฺคํ ทสฺสนปตฺติยา;

ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย, ตฺวํ วฑฺฒ อนุพฺรูหยา’’ติฯ –

อิมา ติสฺโส คาถา อภาสิฯ

ตตฺถ มา สุ เต วฑฺฒ โลกมฺหิ, วนโถ อหุ กุทาจนนฺติ สูติ นิปาตมตฺตํฯ วฑฺฒ, ปุตฺตก, สพฺพสฺมิมฺปิ สตฺตโลเก, สงฺขารโลเก จ กิเลสวนโถ ตุยฺหํ กทาจิปิ มา อหุ มา อโหสิ ฯ ตตฺถ การณมาห – ‘‘มา, ปุตฺตก, ปุนปฺปุนํ, อหุ ทุกฺขสฺส ภาคิมา’’ติ วนถํ อนุจฺฉินฺทนฺโต ตํ นิมิตฺตสฺส ปุนปฺปุนํ อปราปรํ ชาติอาทิทุกฺขสฺส ภาคี มา อโหสิฯ