ตํ สุตฺวา เถรี ปฏิวจนทานมุเขน ตํ ตชฺเชนฺตี ‘‘อิโต พหิทฺธา’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ อิโต พหิทฺธา ปาสณฺฑา นาม อิโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สาสนโต พหิทฺธา กุฏีสกพหุการาทิกาฯ เต หิ สตฺตานํ ตณฺหาปาสํ ทิฏฺฐิปาสญฺจ เฑนฺติ โอฑฺเฑนฺตีติ ปาสณฺฑาติ วุจฺจติฯ เตนาห – ‘‘ทิฏฺฐิโย อุปนิสฺสิตา’’ติ สสฺสตทิฏฺฐิคตานิ อุเปจฺจ นิสฺสิตา, ทิฏฺฐิคตานิ อาทิยิํสูติ อตฺโถฯ ยทคฺเคน จ ทิฏฺฐิสนฺนิสฺสิตา, ตทคฺเคน ปาสณฺฑสนฺนิสฺสิตาฯ น เต ธมฺมํ วิชานนฺตีติ เย ปาสณฺฑิโน สสฺสตทิฏฺฐิคตสนฺนิสฺสิตา ‘‘อยํ ปวตฺติ เอวํ ปวตฺตตี’’ติ ปวตฺติธมฺมมฺปิ ยถาภูตํ น วิชานนฺติฯ น เต ธมฺมสฺส โกวิทาติ ‘‘อยํ นิวตฺติ เอวํ นิวตฺตตี’’ติ นิวตฺติธมฺมสฺสาปิ อกุสลา, ปวตฺติธมฺมมคฺเคปิ หิ เต สํมูฬฺหา, กิมงฺคํ ปน นิวตฺติธมฺเมติฯ

เอวํ ปาสณฺฑวาทานํ อนิยฺยานิกตํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ กํ นุ อุทฺทิสฺส มุณฺฑาสีติ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชตุํ ‘‘อตฺถิ สกฺยกุเล ชาโต’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ทิฏฺฐีนํ สมติกฺกมนฺติ สพฺพาสํ ทิฏฺฐีนํ สมติกฺกมนุปายํ ทิฏฺฐิชาลวินิเวฐนํฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

จาลาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. อุปจาลาเถรีคาถาวณฺณนา

สติมตีติอาทิกา อุปจาลาย เถริยา คาถาฯ ตสฺสา วตฺถุ จาลาย เถริยา วตฺถุมฺหิ วุตฺตเมวฯ อยมฺปิ หิ จาลา วิย ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา อรหตฺตํ ปตฺวา อุทาเนนฺตี –

[189]

‘‘สติมตี จกฺขุมตี, ภิกฺขุนี ภาวิตินฺทฺริยา;

ปฏิวิชฺฌิ ปทํ สนฺตํ, อกาปุริสเสวิต’’นฺติฯ –

อิมํ คาถํ อภาสิฯ

ตตฺถ สติมตีติ สติสมฺปนฺนา, ปุพฺพภาเค ปรเมน สติเนปกฺเกน สมนฺนาคตา หุตฺวา ปจฺฉา อริยมคฺคสฺส ภาวิตตฺตา สติเวปุลฺลปฺปตฺติยา อุตฺตมาย สติยา สมนฺนาคตาติ อตฺโถฯ