ธมฺเมน จ อตฺเถน จ สหิตโกฏฺฐาสํ, อาทิโต มชฺฌโต ปริโยสานโต จ ธมฺมูปสํหิตํ อตฺถูปสํหิตํ สุฏฺฐุ เอกนฺเตน นิยฺยานิกํ กตฺวา ภาสิตํ วาจํ สมฺมาสมฺพุทฺธวจนํ สุตฺวา เตน ปกาสิตํ ปรมตฺถภาเวน ตจฺฉภาวโต ตถํ ยถารหํ ปวตฺตินิวตฺติอุปายภาเว พฺยภิจาราภาวโต ยาถาวกํ ทุกฺขาทิอตฺถํ โยนิโส อุปาเยน ปริญฺเญยฺยาทิภาเวน ปจฺจเวกฺขิสํ ‘‘ทุกฺขํ ปริญฺเญยฺยํ, สมุทโย ปหาตพฺโพ, นิโรโธ สจฺฉิกาตพฺโพ , มคฺโค ภาเวตพฺโพ’’ติ ปติอเวกฺขิํ, ญาณจกฺขุนา ปสฺสิํ ปฏิวิชฺฌินฺติ อตฺโถฯ

นินฺหาตสพฺพปาโปมฺหีติ เอวํ ปฏิวิทฺธสจฺจตฺตา เอว อริยมคฺคชเลน วิกฺขาลิตสพฺพปาโป อมฺหิฯ ตโต เอว ราคมลาทีนํ อภาเวน นิมฺมลตฺตา นิมฺมโลฯ ตโต เอว ปริสุทฺธกายสมาจารตาย ปริสุทฺธวจีสมาจารตาย ปริสุทฺธมโนสมาจารตาย ปยโต สุจิ สุทฺโธฯ สวาสนสพฺพกิเลสมลวิสุทฺธิยา สุทฺธสฺส พุทฺธสฺส ภควโต โลกุตฺตรธมฺมทายสฺส อาทิยนโต ทายาโทฯ ตสฺเสว เทสนาญาณสมุฏฺฐานอุโรวายามชนิตาภิชาติตาย โอรโส ปุตฺโต อมฺหีติ โยชนาฯ

ปุนปิ อตฺตโน ปรมตฺถโต นฺหาตกภาวเมว วิภาเวตุํ ‘‘โอคยฺหา’’ติ โอสานคาถมาหฯ ตตฺถ โอคยฺหาติ โอคาเหตฺวา อนุปวิสิตฺวาฯ อฏฺฐงฺคิกํ โสตนฺติ สมฺมาทิฏฺฐิอาทีหิ อฏฺฐงฺคสโมธานภูตํ มคฺคโสตํฯ สพฺพปาปํ ปวาหยินฺติ อนวเสสํ ปาปมลํ ปกฺขาเลสิํ, อริยมคฺคชลปวาหเนน ปรมตฺถนฺหาตโก อโหสิํฯ ตโต เอว ติสฺโส วิชฺชา อชฺฌคมิํ, กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ วุตฺตตฺถเมวฯ

คยากสฺสปตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. วกฺกลิตฺเถรคาถาวณฺณนา

วาตโรคาภินีโตติอาทิกา อายสฺมโต วกฺกลิตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หํสวตีนคเร กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต สตฺถุ สนฺติกํ คจฺฉนฺเตหิ อุปาสเกหิ สทฺธิํ วิหารํ คนฺตฺวา ปริสปริยนฺเต ฐิโต ธมฺมํ สุณนฺโต สตฺถารํ เอกํ ภิกฺขุํ สทฺธาธิมุตฺตานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา สยมฺปิ ตํ ฐานํ ปตฺเถนฺโต สตฺตาหํ มหาทานํ ทตฺวา ปณิธานํ อกาสิฯ สตฺถา ตสฺส อนนฺตรายตํ ทิสฺวา พฺยากริฯ