5. กปฺปตฺเถรคาถาวณฺณนา

นานากุลมลสมฺปุณฺโณติอาทิกา อายสฺมโต กปฺปตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล วิภวสมฺปนฺเน กุเล นิพฺพตฺติตฺวา ปิตุ อจฺจเยน วิญฺญุตํ ปตฺโต นานาวิราควณฺณวิจิตฺเตหิ วตฺเถหิ อเนกวิเธหิ อาภรเณหิ นานาวิเธหิ มณิรตเนหิ พหุวิเธหิ ปุปฺผทามมาลาทีหิ จ กปฺปรุกฺขํ นาม อลงฺกริตฺวา เตน สตฺถุ ถูปํ ปูเชสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท มคธรฏฺเฐ มณฺฑลิกราชกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺฐิโต กาเมสุ อติวิย รตฺโต คิทฺโธ หุตฺวา วิหรติฯ ตํ สตฺถา มหากรุณาสมาปตฺติโต วุฏฺฐาย โลกํ โวโลเกนฺโต ญาณชาเล ปญฺญายมานํ ทิสฺวา, ‘‘กิํ นุ โข ภวิสฺสตี’’ติ อาวชฺเชนฺโต, ‘‘เอส มม สนฺติเก อสุภกถํ สุตฺวา กาเมสุ วิรตฺตจิตฺโต หุตฺวา ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิสฺสตี’’ติ ญตฺวา อากาเสน ตตฺถ คนฺตฺวา –

[567]

‘‘นานากุลมลสมฺปุณฺโณ , มหาอุกฺการสมฺภโว;

จนฺทนิกํว ปริปกฺกํ, มหาคณฺโฑ มหาวโณฯ

[568]

‘‘ปุพฺพรุหิรสมฺปุณฺโณ, คูถกูเปน คาฬฺหิโต;

อาโปปคฺฆรโณ กาโย, สทา สนฺทติ ปูติกํฯ

[569]

‘‘สฏฺฐิกณฺฑรสมฺพนฺโธ, มํสเลปนเลปิโต;

จมฺมกญฺจุกสนฺนทฺโธ, ปูติกาโย นิรตฺถโกฯ

[570]

‘‘อฏฺฐิสงฺฆาตฆฏิโต, นฺหารุสุตฺตนิพนฺธโน;

เนเกสํ สํคตีภาวา, กปฺเปติ อิริยาปถํฯ

[571]

‘‘ธุวปฺปยาโต มรณาย, มจฺจุราชสฺส สนฺติเก;

อิเธว ฉฑฺฑยิตฺวาน, เยนกามงฺคโม นโรฯ

[572]

‘‘อวิชฺชาย นิวุโต กาโย, จตุคนฺเถน คนฺถิโต;

โอฆสํสีทโน กาโย, อนุสยาชาลโมตฺถโตฯ

[573]

‘‘ปญฺจนีวรเณ ยุตฺโต, วิตกฺเกน สมปฺปิโต;

ตณฺหามูเลนานุคโต, โมหจฺฉาทนฉาทิโตฯ

[574]