7. ภลฺลิยตฺเถรคาถาวณฺณนา

โยปานุทีติ อายสฺมโต ภลฺลิยตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยํ กิร อิโต เอกติํเส กปฺเป อนุปฺปนฺเน พุทฺเธ สุมนสฺส นาม ปจฺเจกพุทฺธสฺส ปสนฺนจิตฺโต ผลาผลํ ทตฺวา สุคตีสุ เอว สํสรนฺโต สิขิสฺส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส กาเล อรุณวตีนคเร พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺโต ‘‘สิขิสฺส ภควโต ปฐมาภิสมฺพุทฺธสฺส อุชิต, โอชิตา นาม ทฺเว สตฺถวาหปุตฺตา ปฐมาหารํ อทํสู’’ติ สุตฺวา อตฺตโน สหายเกน สทฺธิํ ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา สฺวาตนาย นิมนฺเตตฺวา มหาทานํ ปวตฺเตตฺวา ปตฺถนํ อกํสุ – ‘‘อุโภปิ มยํ, ภนฺเต, อนาคเต ตุมฺหาทิสสฺส พุทฺธสฺส ปฐมาหารทายกา ภเวยฺยามา’’ติฯ เต ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญกมฺมํ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺตา กสฺสปสฺส ภควโต กาเล โคปาลกเสฏฺฐิสฺส ปุตฺตา ภาตโร หุตฺวา นิพฺพตฺตาฯ พหูนิ วสฺสานิ ภิกฺขุสงฺฆํ ขีรโภชเนน อุปฏฺฐหิํสุฯ อมฺหากํ ปน ภควโต กาเล โปกฺขรวตีนคเร สตฺถวาหสฺส ปุตฺตา ภาตโร หุตฺวา นิพฺพตฺตาฯ เตสุ เชฏฺโฐ ตผุสฺโส นาม, กนิฏฺโฐ ภลฺลิโย นาม, เต ปญฺจมตฺตานิ สกฏสตานิ ภณฺฑสฺส ปูเรตฺวา วาณิชฺชาย คจฺฉนฺตา ภควติ ปฐมาภิสมฺพุทฺเธ สตฺตสตฺตาหํ วิมุตฺติสุขธมฺมปจฺจเวกฺขณาหิ วีตินาเมตฺวา อฏฺฐเม สตฺตาเห ราชายตนมูเล วิหรนฺเต ราชายตนสฺส อวิทูเร มหามคฺเคน อติกฺกมนฺติ, เตสํ ตสฺมิํ สมเย สเมปิ ภูมิภาเค อกทฺทโมทเก สกฏานิ นปฺปวตฺติํสุ, ‘‘กิํ นุ, โข, การณ’’นฺติ จ จินฺเตนฺตานํ โปราณสาโลหิตา เทวตา รุกฺขวิฏปนฺตเร อตฺตานํ ทสฺเสนฺตี อาห – ‘‘มาทิสา, อยํ ภควา อจิราภิสมฺพุทฺโธ สตฺตสตฺตาหํ อนาหาโร วิมุตฺติสุขาปฏิสํเวที อิทานิ ราชายตนมูเล นิสินฺโน, ตํ อาหาเรน ปฏิมาเนถ, ยทสฺส ตุมฺหากํ ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายา’’ติฯ ตํ สุตฺวา เต อุฬารํ ปีติโสมนสฺสํ ปฏิสํเวเทนฺตา, ‘‘อาหารสมฺปาทนํ ปปญฺจ’’นฺติ มญฺญมานา มนฺถญฺจ มธุปิณฺฑิกญฺจ ภควโต ทตฺวา ทฺเววาจิกสรณํ คนฺตฺวา เกสธาตุโย ลภิตฺวา อคมํสุฯ เต หิ ปฐมํ อุปาสกา อเหสุํฯ