เมนู

สงฺขตาติ สเมจฺจ สมฺภุยฺย ปจฺจเยหิ กตาฯ ปจลิตาติ สงฺขตตฺตา เอว อุปฺปาทชราทีหิ ปการโต จลิตา อนวฏฺฐิตาฯ สเทริตาติ สทา สพฺพกาลํ ภงฺเคน เอริตา, อิตฺตรา ภงฺคคามิโน ปภงฺคุโนติ อตฺโถฯ ตํ วิทิตฺวา มหมตฺตสมฺภวนฺติ ตํ ยถาวุตฺตํ สงฺขตสภาวํ อตฺตสมฺภวํ อตฺตนิ สมฺภูตํ อตฺตายตฺตํ อิสฺสราทิวเสน อปรายตฺตํ ปริญฺญาภิสมยวเสน อหํ วิทิตฺวา ตปฺปฏิปกฺขภูตํ สนฺติเมว นิพฺพานเมว มคฺคปญฺญาสติยา สติมา หุตฺวา สมชฺฌคํ อธิคจฺฉิํ อริยมคฺคภาวนาย อนุปฺปตฺโตติฯ เอวํ เถโร ญาตกานํ ธมฺมเทสนามุเขน อญฺญํ พฺยากาสิฯ

โคตมตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

15. หาริตตฺเถรคาถาวณฺณนา

โย ปุพฺเพ กรณียานีติ อายสฺมโต หาริตตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต สตฺถริ ปรินิพฺพุเต ตสฺส จิตกปูชาย กยิรมานาย คนฺเธน ปูชํ อกาสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา หาริโตติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต ชาติมานํ นิสฺสาย อญฺเญ วสลวาเทน สมุทาจรติฯ โส ภิกฺขูนํ สนฺติกํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิโตปิ จิรปริจิตตฺตา วสลสมุทาจารํ น วิสฺสชฺชิฯ อเถกทิวสํ สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา สญฺชาตสํเวโค วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา อตฺตโน จิตฺตปฺปวตฺติํ อุปปริกฺขนฺโต มานุทฺธจฺจวิคฺคหิตตํ ทิสฺวา ตํ ปหาย วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 2.46.63-67) –

‘‘จิตาสุ กุรุมานาสุ, นานาคนฺเธ สมาหเฏ;

ปสนฺนจิตฺโต สุมโน, คนฺธมุฏฺฐิมปูชยิํฯ

‘‘สตสหสฺสิโต กปฺเป, จิตกํ ยมปูชยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, จิตปูชายิทํ ผลํฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ