เมนู

ตสฺมา เอตํ เอวรูปํ ลาภสกฺกาเรสุ มหพฺภยํ วิปุลภยํ อาทีนวํ โทสํ วิทิตฺวา อปฺปิจฺฉตํ สนฺโตสญฺจ หทเย ฐเปตฺวา อนวชฺชุปฺปาทสฺสาปิ อุปฺปนฺนสฺส ลาภสฺส ปริวชฺชเนน อปฺปลาโภ, ตโต เอว ตตฺถ ตณฺหาวสฺสุตาภาเวน อนวสฺสุโต, สํสาเร ภยสฺส อิกฺขนโต ภินฺนกิเลสตาย วา ภิกฺขุ สนฺตุฏฺฐิฏฺฐานียสฺส สติสมฺปชญฺญสฺส วเสน สโต หุตฺวา ปริพฺพเช จเรยฺย วิหเรยฺยาติฯ ตํ สุตฺวา เต ภิกฺขู ตาวเทว เถรํ ขมาเปสุํฯ

ติสฺสตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. กิมิลตฺเถรคาถาวณฺณนา

ปาจีนวํสทายมฺหีติอาทิกา อายสฺมโต กิมิลตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? ตสฺส ปุพฺพโยโค สํเวคุปฺปตฺติ ปพฺพชฺชา จ เอกกนิปาเต ‘‘อภิสตฺโต’’ติ คาถาย สํวณฺณนายํ วุตฺตาเยวฯ ตาย จ คาถาย เถเรน อตฺตโน วิเสสาธิคมสฺส การณํ ทสฺสิตํฯ อิธ ปน อธิคตวิเสสสฺส อตฺตโน อายสฺมตา จ อนุรุทฺเธน อายสฺมตา จ นนฺทิเยน สห สมคฺควาโส ทสฺสิโตติ เวทิตพฺพํฯ สมคฺควาสํ ปน วสนฺตา เต ยถา จ วสิํสุ, ตํ ทสฺเสนฺโต –

[155]

‘‘ปาจีนวํสทายมฺหิ, สกฺยปุตฺตา สหายกา;

ปหายานปฺปเก โภเค, อุญฺเฉ ปตฺตาคเต รตาฯ

[156]

‘‘อารทฺธวีริยา ปหิตตฺตา, นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกมา;

รมนฺติ ธมฺมรติยา, หิตฺวาน โลกิยํ รติ’’นฺติฯ – คาถาทฺวยํ อภาสิ;

ตตฺถ ปาจีนวํสทายมฺหีติ ปาจีนวํสนามเก รกฺขิตโคปิเต สหปริจฺเฉเท วเนฯ ตญฺหิ วนํ คามสฺส ปาจีนทิสายํ ฐิตตฺตา วํสคุมฺพปริกฺขิตฺตตฺตา จ ‘‘ปาจีนวํสทาโย’’ติ วุตฺโต, วํสวนภาเวน วาติฯ สกฺยปุตฺตาติ อนุรุทฺธตฺเถราทโย สกฺยราชกุมาราฯ สหายกาติ สํเวคุปฺปตฺติปพฺพชฺชาสมณธมฺมกรณสํวาเสหิ สห อยนโต ปวตฺตนโต สหายกาฯ ปหายานปฺปเก โภเคติ อุฬาเรน ปุญฺญานุภาเวน อธิคเต กุลปรมฺปราคเต จ มหนฺเต โภคกฺขนฺเธ ฉฑฺเฑตฺวาฯ ‘‘สหายานปฺปเก’’ติปิ ปาฬิฯ