เมนู

อถ ปาปานิ กมฺมานิ, กรํ พาโล น พุชฺฌตีติ เอวํ สํสาเร อนิจฺเจปิ สมาเน พาโล โลภวเสน วา โกธวเสน วา ปาปานิ กมฺมานิ กโรติ, กโรนฺโตปิ น พุชฺฌติ, ปาปํ กโรนฺโต จ ‘‘ปาปํ กโรมี’’ติ อพุชฺฌนโก นาม นตฺถิ, ‘‘อิมสฺส กมฺมสฺส เอวรูโป ทุกฺโข วิปาโก’’ติ ปน อชานนโต ‘‘น พุชฺฌตี’’ติ วุตฺตํฯ ปจฺฉาสฺส กฏุกํ โหตีติ ยทิปิ ปาปสฺส กมฺมสฺส อายูหนกฺขเณ ‘‘อิมสฺส กมฺมสฺส เอวรูโป วิปาโก’’ติ น พุชฺฌติ, ตโต ปจฺฉา ปน นิรยาทีสุ นิพฺพตฺตสฺส อสฺส พาลสฺส กฏุกํ อนิฏฺฐํ ทุกฺขเมว โหติฯ วิปาโก หิสฺส ปาปโก ยสฺมา อสฺส ปาปกมฺมสฺส นาม วิปาโก ปาปโก นิหีโน อนิฏฺโฐ เอวาติฯ อิมํ ปน โอวาทํ สุตฺวา เถรสฺส กนิฏฺฐภาตา ราชานํ อาปุจฺฉิตฺวา ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว สทตฺถํ นิปฺผาเทสิฯ

เหรญฺญกานิตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. โสมมิตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา

ปริตฺตํ ทารุนฺติ อายสฺมโต โสมมิตฺตตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต สิขิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต พุทฺธคุเณ สุตฺวา ปสนฺนมานโส เอกทิวสํ กิํสุกรุกฺขํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา ปุปฺผานิ คเหตฺวา สตฺถารํ อุทฺทิสฺส อากาเส ขิปิตฺวา ปูเชสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท พาราณสิยํ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา โสมมิตฺโตติ ลทฺธนาโม ติณฺณํ เวทานํ ปารคู หุตฺวา วิมเลน นาม เถเรน กตปริจยตฺตา อภิณฺหํ ตสฺส สนฺติกํ คจฺฉนฺโต ธมฺมํ สุตฺวา สาสเน ลทฺธปฺปสาโท ปพฺพชิตฺวา ลทฺธูปสมฺปโท วตฺตปฏิวตฺตํ ปูเรนฺโต วิจรติฯ วิมลตฺเถโร ปน กุสีโต มิทฺธพหุโล รตฺตินฺทิวํ วีตินาเมติฯ โสมมิตฺโต ‘‘กุสีตํ นาม นิสฺสาย โก คุโณ’’ติ ตํ ปหาย มหากสฺสปตฺเถรํ อุปสงฺกมิตฺวา ตสฺส โอวาเท ฐตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺเต ปติฏฺฐาสิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 2.50.25-30) –