เมนู

4. สุยามนตฺเถรคาถาวณฺณนา

กามจฺฉนฺโท จ พฺยาปาโทติ อายสฺมโต สุยามนตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล ธญฺญวตีนคเร พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต พฺราหฺมณสิปฺเปสุ นิปฺผตฺติํ ปตฺวา พฺราหฺมณมนฺเต วาเจติฯ เตน จ สมเยน วิปสฺสี ภควา มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธิํ ธญฺญวตีนครํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺโฐ โหติฯ ตํ ทิสฺวา พฺราหฺมโณ ปสนฺนจิตฺโต อตฺตโน เคหํ เนตฺวา อาสนํ ปญฺญาเปตฺวา ตสฺสูปริ ปุปฺผสนฺถารํ สนฺถริตฺวา อทาสิ, สตฺถริ ตตฺถ นิสินฺเน ปณีเตน อาหาเรน สนฺตปฺเปสิ, ภุตฺตาวิญฺจ ปุปฺผคนฺเธน ปูเชสิฯ สตฺถา อนุโมทนํ วตฺวา ปกฺกามิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เวสาลิยํ อญฺญตรสฺส พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, สุยามโนติสฺส นามํ อโหสิฯ โส วยปฺปตฺโต ติณฺณํ เวทานํ ปารคู ปรมนิสฺสมยุตฺโต หุตฺวา เคหวาสีนํ กามูปโภคํ ชิคุจฺฉิตฺวา ฌานนินฺโน ภควโต เวสาลิคมเน ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา ขุรคฺเคเยว อรหตฺตํ ปาปุณิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 1.13.65-74) –

‘‘นคเร ธญฺญวติยา, อโหสิํ พฺราหฺมโณ ตทา;

ลกฺขเณ อิติหาเส จ, สนิฆณฺฑุสเกฏุเภฯ

‘‘ปทโก เวยฺยากรโณ, นิมิตฺตโกวิโท อหํ;

มนฺเต จ สิสฺเส วาเจสิํ, ติณฺณํ เวทาน ปารคูฯ

‘‘ปญฺจ อุปฺปลหตฺถานิ, ปิฏฺฐิยํ ฐปิตานิ เม;

อาหุติํ ยิฏฺฐุกาโมหํ, ปิตุมาตุสมาคเมฯ

‘‘ตทา วิปสฺสี ภควา, ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขโต;

โอภาเสนฺโต ทิสา สพฺพา, อาคจฺฉติ นราสโภฯ

‘‘อาสนํ ปญฺญเปตฺวาน, นิมนฺเตตฺวา มหามุนิํ;

สนฺถริตฺวาน ตํ ปุปฺผํ, อภิเนสิํ สกํ ฆรํฯ

‘‘ยํ เม อตฺถิ สเก เคเห, อามิสํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ;

ตาหํ พุทฺธสฺส ปาทาสิํ, ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิฯ

‘‘ภุตฺตาวิํ กาลมญฺญาย ปุปฺผหตฺถมทาสหํ;

อนุโมทิตฺวาน สพฺพญฺญู, ปกฺกามิ อุตฺตรามุโขฯ

‘‘เอกนวุติโต กปฺเป, ยํ ปุปฺผมททิํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ปุปฺผทานสฺสิทํ ผลํฯ

‘‘อนนฺตรํ อิโต กปฺเป, ราชาหุํ วรทสฺสโน;

สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ

อรหตฺตํ ปน ปตฺวา นีวรณปฺปหานกิตฺตนมุเขน อญฺญํ พฺยากโรนฺโต –

[74]