เมนู

‘‘ตมฺหา กายา จวิตฺวาน, เทวโลกํ อคจฺฉหํ;

ทิพฺพสุขํ อนุภวิํ, อจฺฉราหิ ปุรกฺขโตฯ

‘‘สตฺตกฺขตฺตุญฺจ เทวินฺโท, เทวรชฺชมกาสหํ;

ตีณิกฺขตฺตุํ จกฺกวตฺตี, มหิยา อิสฺสโร อหุํฯ

‘‘วิเวกมนุยุตฺโตหํ , นิปโก จ สุสํวุโต;

ธาเรมิ อนฺติมํ เทหํ, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเนฯ

‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ตาเรสิํ ยํ นราสภํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ตรณาย อิทํ ผลํฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ

อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน สมฺมา ปฏิปตฺติยา ปริปุณฺณาการวิภาวนมุเขน อญฺญํ พฺยากโรนฺโต ‘‘อาพาเธ เม สมุปฺปนฺเน’’ติ คาถํ อภาสิฯ

[30] ตตฺถ อาพาเธ เม สมุปฺปนฺเนติ สรีรสฺส อาพาธนโต ‘‘อาพาโธ’’ติ ลทฺธนาเม วิสภาคธาตุกฺโขภเหตุเก โรเค มยฺหํ สญฺชาเตฯ สติ เม อุทปชฺชถาติ ‘‘อุปฺปนฺโน โข เม อาพาโธ, ฐานํ โข ปเนตํ วิชฺชติ, ยทิทํ อาพาโธ วฑฺเฒยฺยฯ ยาว ปนายํ อาพาโธ น วฑฺฒติ, หนฺทาหํ วีริยํ อารภามิ ‘อปฺปตฺตสฺส ปตฺติยา อนธิคตสฺส อธิคมาย อสจฺฉิกตสฺส สจฺฉิกิริยายา’’’ติ วีริยารมฺภวตฺถุภูตา สติ ตสฺเสว อาพาธสฺส วเสน ทุกฺขาย เวทนาย ปีฬิยมานสฺส มยฺหํ อุทปาทิฯ เตนาห ‘‘อาโพโธ เม สมุปฺปนฺโน, กาโล เม นปฺปมชฺชิตุ’’นฺติฯ เอวํ อุปฺปนฺนญฺหิ สติํ องฺกุสํ กตฺวา อยํ เถโร อรหตฺตํ ปตฺโตติฯ

อุตฺติยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ตติยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. จตุตฺถวคฺโค