4. เรวตีเปตวตฺถุวณฺณนา

[714-36] อุฏฺเฐหิ , เรวเต, สุปาปธมฺเมติ อิทํ เรวตีเปตวตฺถุฯ ตํ ยสฺมา เรวตีวิมานวตฺถุนา นิพฺพิเสสํ, ตสฺมา ยเทตฺถ อฏฺฐุปฺปตฺติยํ คาถาสุ จ วตฺตพฺพํ, ตํ ปรมตฺถทีปนิยํ วิมานวตฺถุวณฺณนายํ (วิ. ว. อฏฺฐ. 860 เรวตีวิมานวณฺณนา) วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ อิทญฺหิ นนฺทิยสฺส เทวปุตฺตสฺส วเสน วิมานวตฺถุปาฬิยํ สงฺคหํ อาโรปิตมฺปิ เรวตีปฏิพทฺธาย คาถาย วเสน ‘‘เรวตีเปตวตฺถุ’’นฺติ เปตวตฺถุปาฬิยมฺปิ สงฺคหํ อาโรปิตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

เรวตีเปตวตฺถุวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. อุจฺฉุเปตวตฺถุวณฺณนา

อิทํ มม อุจฺฉุวนํ มหนฺตนฺติ อิทํ อุจฺฉุเปตวตฺถุฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควติ เวฬุวเน วิหรนฺเต อญฺญตโร ปุริโส อุจฺฉุกลาปํ ขนฺเธ กตฺวา เอกํ อุจฺฉุํ ขาทนฺโต คจฺฉติฯ อถ อญฺญตโร อุปาสโก สีลวา กลฺยาณธมฺโม พาลทารเกน สทฺธิํ ตสฺส ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต คจฺฉติฯ ทารโก อุจฺฉุํ ปสฺสิตฺวา ‘‘เทหี’’ติ ปโรทติฯ อุปาสโก ทารกํ ปโรทนฺตํ ทิสฺวา ตํ ปุริสํ สงฺคณฺหนฺโต เตน สทฺธิํ สลฺลาปมกาสิฯ โส ปน ปุริโส เตน สทฺธิํ น กิญฺจิ อาลปิ, ทารกสฺส อุจฺฉุขณฺฑมฺปิ นาทาสิฯ อุปาสโก ตํ ทารกํ ทสฺเสตฺวา ‘‘อยํ ทารโก อติวิย โรทติ, อิมสฺส เอกํ อุจฺฉุขณฺฑํ เทหี’’ติ อาหฯ ตํ สุตฺวา โส ปุริโส อสหนฺโต ปฏิหตจิตฺตํ อุปฏฺฐเปตฺวา อนาทรวเสน เอกํ อุจฺฉุลฏฺฐิํ ปิฏฺฐิโต ขิปิฯ

โส อปเรน สมเยน กาลํ กตฺวา จิรํ ปริภาวิตสฺส โลภสฺส วเสน เปเตสุ นิพฺพตฺติ, ตสฺส ผลํ นาม สกกมฺมสริกฺขกํ โหตีติ อฏฺฐกรีสมตฺตํ ฐานํ อวตฺถรนฺตํ อญฺชนวณฺณํ มุสลทณฺฑปริมาเณหิ อุจฺฉูหิ ฆนสญฺฉนฺนํ มหนฺตํ อุจฺฉุวนํ นิพฺพตฺติฯ ตสฺมิํ ขาทิตุกามตาย ‘‘อุจฺฉุํ คเหสฺสามี’’ติ อุปคตมตฺเต ตํ อุจฺฉู อภิหนนฺติ, โส เตน ปุจฺฉิโต ปตติฯ