เมนู

13. ปฐมสุณิสาวิมานวณฺณนา

อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ สุณิสาวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? สาวตฺถิยํ อญฺญตรสฺมิํ เคเห เอกา กุลสุณฺหา เคหํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺฐํ ขีณาสวตฺเถรํ ทิสฺวา สญฺชาตปีติโสมนสฺสา ‘‘อิทํ มยฺหํ อุตฺตมํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ อุปฏฺฐิต’’นฺติ อตฺตนา ลทฺธํ ปูวภาคํ อาทาย อาทเรน เถรสฺส อุปเนสิ, เถโร ตํ ปฏิคฺคเหตฺวา อนุโมทนํ กตฺวา คโตฯ สา อปรภาเค กาลํ กตฺวา ตาวติํสภวเน อุปฺปชฺชิฯ เสสํ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตสทิสเมวฯ เตน วุตฺตํ –

[108]

‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน, ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต;

โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา, โอสธี วิย ตารกาฯ

[109]

‘‘เกน เตตาทิโส วณฺโณ, เกน เต อิธ มิชฺฌติ;

อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ

[110]

‘‘ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว, มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[111]

‘‘สา เทวตา อตฺตมนา, โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา;

ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ, ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[112]

‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา, สุณิสา อโหสิํ สสุรสฺส เคเหฯ

[113]

‘‘อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ, วิปฺปสนฺนมนาวิลํ;

ตสฺส อทาสหํ ปูวํ, ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ;

ภาคฑฺฒภาคํ ทตฺวาน, โมทามิ นนฺทเน วเนฯ

[114]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ, เตน เม อิธ มิชฺฌติ;

อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ

[115]

‘‘อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว, มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ;

เตนมฺหิ เอวํ ชลิตานุภาวา, วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[112] ตตฺถ สุณิสาติ ปุตฺตสฺส ภริยาฯ อิตฺถิยา หิ สามิกสฺส ปิตา ‘‘สสุโร’’ติ วุจฺจติ, ตสฺส จ สา ‘‘สุณิสา’’ติฯ ตํ สนฺธาย ‘‘สุณิสา อโหสิํ สสุรสฺส เคเห’’ติฯ

[113] ภาคฑฺฒภาคนฺติ อตฺตนา ลทฺธปฏิวีสโต อุปฑฺฒภาคํฯ โมทามิ นนฺทเน วเนติ เถเรน นนฺทนวเน ทิฏฺฐตาย อาหฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

สุณิสาวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

14. ทุติยสุณิสาวิมานวณฺณนา

อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ ทุติยสุณิสาวิมานํฯ เอตฺถ ปน อปุพฺพํ นตฺถิ, อฏฺฐุปฺปตฺติยํ กุมฺมาสทานเมว วิเสโสฯ เตน วุตฺตํ –

[116]

‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน, ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต;

โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา, โอสธี วิย ตารกาฯ

[117]

‘‘เกน เตตาทิโส วณฺโณ, เกน เต อิธ มิชฺฌติ;

อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ

[118]

‘‘ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว, มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[119]

‘‘สา เทวตา อตฺตมนา, โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา;

ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ, ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[120]

‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา, สุณิสา อโหสิํ สสุรสฺส เคเหฯ

[121]

‘‘อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ, วิปฺปสนฺนมนาวิลํ;

ตสฺส อทาสหํ ภาคํ, ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ;

กุมฺมาสปิณฺฑํ ทตฺวาน, โมทามิ นนฺทเน วเนฯ

[122]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ, เตน เม อิธ มิชฺฌติ;

อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ

[123]