5. กุญฺชรวิมานวณฺณนา

กุญฺชโร เต วราโรโหติ กุญฺชรวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ อเถกทิวสํ ราชคหนคเร นกฺขตฺตํ โฆสิตํฯ นาครา วีถิโย โสเธตฺวา วาลุกํ โอกิริตฺวา ลาชปญฺจมกานิ ปุปฺผานิ วิปฺปกิริํสุ, เคหทฺวาเร เคหทฺวาเร กทลิโย จ ปุณฺณฆเฏ จ ฐเปสุํ, ยถาวิภวํ นานาวิราควณฺณวิจิตฺตา ธชปฏากาทโย อุสฺสาเปสุํ, สพฺโพ ชโน อตฺตโน อตฺตโน วิภวานุรูปํ สุมณฺฑิตปสาธิโต นกฺขตฺตกีฬํ กีฬิ, สกลนครํ เทวนครํ วิย อลงฺกตปฏิยตฺตํ อโหสิฯ อถ พิมฺพิสารมหาราชา ปุพฺพจาริตฺตวเสน มหาชนสฺส จิตฺตานุรกฺขณตฺถญฺจ อตฺตโน ราชภวนโต นิกฺขมิตฺวา มหนฺเตน ปริวาเรน มหตา ราชานุภาเวน อุฬาเรน สิริโสภคฺเคน นครํ ปทกฺขิณํ กโรติฯ

เตน จ สมเยน ราชคหวาสินี เอกา กุลธีตา รญฺโญ ตํ วิภวสมฺปตฺติํ สิริโสภคฺคํ ราชานุภาวญฺจ ปสฺสิตฺวา อจฺฉริยพฺภุตจิตฺตชาตา ‘‘อยํ เทวิทฺธิสทิสา วิภวสมฺปตฺติ กีทิเสน นุ โข กมฺมุนา ลพฺภตี’’ติ ปณฺฑิตสมฺมเต ปุจฺฉิฯ เต ตสฺสา กเถสุํ ‘‘ภทฺเท, ปุญฺญกมฺมํ นาม จินฺตามณิสทิสํ กปฺปรุกฺขสทิสํ, เขตฺตสมฺปตฺติยา จิตฺตสมฺปตฺติยา จ สติ ยํ ยํ ปตฺเถตฺวา กโรติ, ตํ ตํ นิปฺผาเทติเยวฯ อปิจ อาสนทาเนน อุจฺจากุลีนตา โหติ, อนฺนทาเนน พลสมฺปตฺติปฏิลาโภ, วตฺถทาเนน วณฺณสมฺปตฺติปฏิลาโภ, ยานทาเนน สุขวิเสสปฏิลาโภ, ทีปทาเนน จกฺขุสมฺปตฺติปฏิลาโภ, อาวาสทาเนน สพฺพสมฺปตฺติปฏิลาโภ โหตี’’ติฯ สา ตํ สุตฺวา ‘‘เทวสมฺปตฺติ อิโต อุฬารา โหติ มญฺเญ’’ติ ตตฺถ จิตฺตํ ฐเปตฺวา ปุญฺญกิริยาย อติวิย อุสฺสาหชาตา อโหสิฯ

มาตาปิตโร จสฺสา อหตํ วตฺถยุคํ นวปีฐํ เอกํ ปทุมกลาปํ สปฺปิมธุสกฺขรา ตณฺฑุลขีรานิ จ ปริโภคตฺถาย เปเสสุํฯ