สตฺถา ตํ ปุจฺฉาวิสฺสชฺชนํ ตเถว วตฺวา ตเมว อตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺติํ กตฺวา วิตฺถาเรน ธมฺมํ เทเสตฺวา เต สรเณสุ จ สีเลสุ จ ปติฏฺฐาเปสิฯ เต จ ปติฏฺฐิตสทฺธา ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา อตฺตโน คามํ อุปคนฺตฺวา อุจฺฉุปาลสฺส มตฏฺฐาเน วิหารํ การยิํสูติฯ

ตติยนาควิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

13. จูฬรถวิมานวณฺณนา

ทฬฺหธมฺมา นิสารสฺสาติ จูฬรถวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควติ ปรินิพฺพุเต ธาตุวิภาคํ กตฺวา ตตฺถ ตตฺถ สตฺถุ ถูเปสุ ปติฏฺฐาปิยมาเนสุ มหากสฺสปตฺเถรปฺปมุเขสุ ธมฺมํ สงฺคายิตุํ อุจฺจินิตฺวา คหิเตสุ สาวเกสุ ยาว วสฺสูปคมนา เวเนยฺยาเปกฺขาย อตฺตโน อตฺตโน ปริสาย สทฺธิํ ตตฺถ ตตฺถ วสนฺเตสุ อายสฺมา มหากจฺจายโน ปจฺจนฺตเทเส อญฺญตรสฺมิํ อรญฺญายตเน วิหรติฯ เตน สมเยน อสฺสกรฏฺเฐ โปตลินคเร อสฺสกราชา รชฺชํ กาเรติ, ตสฺส เชฏฺฐาย เทวิยา ปุตฺโต สุชาโต นาม กุมาโร โสฬสวสฺสุทฺเทสิโก กนิฏฺฐาย เทวิยา นิพนฺธเนน ปิตรา รฏฺฐโต ปพฺพาชิโต อรญฺญํ ปวิสิตฺวา วนจรเก นิสฺสาย อรญฺเญ วสติฯ โส กิร กสฺสปสฺส ภควโต สาสเน ปพฺพชิตฺวา สีลมตฺเต ปติฏฺฐิโต ปุถุชฺชนกาลกิริยํ กตฺวา ตาวติํเสสุ นิพฺพตฺติตฺวา ตตฺถ ยาวตายุกํ ฐตฺวา อปราปรํ สุคติยํเยว ปริพฺภมนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท ภควโต อภิสมฺโพธิโต ติํสวสฺเส อสฺสกรฏฺเฐ อสฺสกรญฺโญ อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิสฺมิํ นิพฺพตฺติ, ‘‘สุชาโต’’ติสฺส นามํ อโหสิฯ โส มหนฺเตน ปริวาเรน วฑฺฒติฯ

ตสฺส ปน มาตริ กาลกตาย ราชา อญฺญํ ราชธีตรํ อคฺคมเหสิฏฺฐาเน ฐเปสิฯ สาปิ อปเรน สมเยน ปุตฺตํ วิชายิฯ ตสฺสา ราชา ปุตฺตํ ทิสฺวา ปสนฺโน ‘‘ภทฺเท, ตยา อิจฺฉิตํ วรํ คณฺหาหี’’ติ วรํ อทาสิฯ สา คหิตกํ กตฺวา ฐเปตฺวา ยทา สุชาตกุมาโร โสฬสวสฺสุทฺเทสิโก ชาโต, ตทา ราชานํ อาห ‘‘เทว, ตุมฺเหหิ มม ปุตฺตํ ทิสฺวา ตุฏฺฐจิตฺเตหิ วโร ทินฺโน, ตํ อิทานิ เทถา’’ติฯ