เมนู

[949] ตตฺถ ยํ ททาตีติ ยาทิสํ เทยฺยธมฺมํ ททาติฯ น ตํ โหตีติ ตสฺส ตาทิสเมว ผลํ น โหติฯ อถ โข เขตฺตสมฺปตฺติยา จ จิตฺตสมฺปตฺติยา จ ตโต วิปุลตรํ อุฬารตรเมว ผลํ โหติฯ ตสฺมา ยญฺเจว ทชฺชา ตญฺเจว เสยฺโยติ ยํกิญฺจิเทว วิชฺชมานํ ทชฺชา ทเทยฺย, ตญฺเจว ตเทว เสยฺโย, ยสฺส กสฺสจิ อนวชฺชสฺส เทยฺยธมฺมสฺส ทานเมว เสยฺโย, กสฺมา? มยา หิ สูจิ ทินฺนา สูจิเมว เสยฺโย, สูจิทานเมว มยฺหํ เสยฺยํ ชาตํ, ยโต อยมีทิสี สมฺปตฺติ ลทฺธาติ อธิปฺปาโยฯ

สูจิวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ทุติยสูจิวิมานวณฺณนา

อุจฺจมิทํ มณิถูณนฺติ ทุติยสูจิวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเนฯ เตน สมเยน ราชคหวาสี เอโก ตุนฺนการโก วิหารเปกฺขโก หุตฺวา เวฬุวนํ คโตฯ ตตฺถ อญฺญตรํ ภิกฺขุํ เวฬุวเน กตสูจิยา จีวรํ สิพฺพนฺตํ ทิสฺวา สูจิฆเรน สทฺธิํ สูจิโย อทาสิฯ เสสํ สพฺพํ วุตฺตนยเมวฯ

[952]

‘‘อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ…เป.…

วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ – ปุจฺฉิ;

[956]

‘‘โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[957]

‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต, ปุริมชาติยา มนุสฺสโลเกฯ

[958]

‘‘อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ, วิปฺปสนฺนมนาวิลํ;

ตสฺส อทาสหํ สูจิํ, ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิฯ

[959]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.… วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

ตํ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมวฯ

ทุติยสูจิวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ปฐมนาควิมานวณฺณนา

สุสุกฺกขนฺธํ อภิรุยฺห นาคนฺติ นาควิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเนฯ เตน สมเยน อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เทวจาริกํ จรนฺโต ตาวติํสภวนํ อุปคโตฯ ตตฺถ อทฺทส อญฺญตรํ เทวปุตฺตํ สพฺพเสตํ มหนฺตํ ทิพฺพนาคํ อภิรุยฺห มหนฺเตน ปริวาเรน มหตา ทิพฺพานุภาเวน อากาเสน คจฺฉนฺตํ, สพฺพา ทิสา จนฺโท วิย สูริโย วิย จ โอภาสยมานํฯ ทิสฺวา เยน โส เทวปุตฺโต เตนุปสงฺกมิฯ อถ โส เทวปุตฺโต ตโต โอรุยฺห อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ อภิวาเทตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิฯ อถ เถโร –

[961]

‘‘สุสุกฺกขนฺธํ อภิรุยฺห นาคํ, อกาจินํ ทนฺติํ พลิํ มหาชวํ;

อภิรุยฺห คชวรํ สุกปฺปิตํ, อิธาคมา เวหายสํ อนฺตลิกฺเขฯ

[962]

‘‘นาคสฺส ทนฺเตสุ ทุเวสุ นิมฺมิตา, อจฺโฉทกา ปทุมินิโย สุผุลฺลา;

ปทุเมสุ จ ตูริยคณา ปวชฺชเร, อิมา จ นจฺจนฺติ มโนหราโยฯ

[963]

‘‘เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว, มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาโว, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ –

ตสฺส สมฺปตฺติกิตฺตนมุเขน กตกมฺมํ ปุจฺฉิฯ

[961] ตตฺถ สุสุกฺกขนฺธนฺติ สุฏฺฐุ เสตขนฺธํฯ กิญฺจาปิ ตสฺส นาคสฺส จตฺตาโร ปาทา, วตฺถิโกสํ, มุขปฺปเทโส, อุโภ กณฺณา, วาลธีติ เอตฺตกํ มุญฺจิตฺวา สพฺโพ กาโย เสโตว, ขนฺธปฺปเทสสฺส ปน สาติสยํ ธวลตรตาย วุตฺตํ ‘‘สุสุกฺกขนฺธ’’นฺติฯ นาคนฺติ ทิพฺพํ หตฺถินาคํฯ