เมนู

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน] 87. สวิตักกทุกะ 3. ปัจจยวาร
87. สวิตักกทุกะ 3. ปัจจยวาร
1. ปัจจยานุโลม 1. วิภังควาร
เหตุปัจจัย
[110] สภาวธรรมที่มีวิตกทำสภาวธรรมที่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย มี 3 วาระ (เหมือนกับปฏิจจวาร)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกทำสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูปทำขันธ์ 1 ที่ไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ
ทำขันธ์ 2 ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปทำวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์
3 และกฏัตตารูปทำขันธ์ 1 ที่ไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ทำขันธ์ 2 ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูปทำวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น หทัยวัตถุทำขันธ์ให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้น ขันธ์ทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น หทัยวัตถุทำวิตกให้เป็นปัจจัย
เกิดขึ้น วิตกทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น มหาภูตรูป 3 ทำมหาภูตรูป 1
ให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ที่ไม่มีวิตกทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น วิตก
ทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
สภาวธรรมที่มีวิตก ทำสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ สัมปยุตตขันธ์ทำวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ขันธ์ที่มีวิตกทำหทัยวัตถุให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้น (แม้ในปฏิสนธิ ก็มี 2 วาระ)
สภาวธรรมที่มีวิตกและไม่มีวิตกทำสภาวธรรมที่ไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ สัมปยุตตขันธ์และจิตตสมุฏฐานรูปทำวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
สัมปยุตตขันธ์ทำวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปทำมหาภูตรูปให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้น ขันธ์ที่มีวิตกทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปทำ
มหาภูตรูปให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น วิตกและสัมปยุตตขันธ์ทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัย
เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (แม้ในปฏิสนธิกาล ก็เหมือนกับปวัตติกาลนั่นเอง) (3)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 43 หน้า :475 }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน] 87. สวิตักกทุกะ 3. ปัจจยวาร
[111] สภาวธรรมที่มีวิตกทำสภาวธรรมที่มีวิตกและไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัย
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 3 ทำขันธ์ 1 ที่มีวิตกและทำวิตกให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ทำขันธ์ 2 ฯลฯ ขันธ์ 3 ทำขันธ์ 1 ที่มีวิตกและทำ
หทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ทำขันธ์ 2 ฯลฯ (ในปฏิสนธิขณะ พึงเพิ่ม
เป็น 2 วาระ) (1)
สภาวธรรมที่ไม่มีวิตกทำสภาวธรรมที่มีวิตกและไม่มีวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปทำขันธ์ที่มีวิตกและทำวิตกให้เป็นปัจจัย
เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปทำขันธ์ที่มีวิตกและทำวิตกและมหาภูตรูปให้เป็นปัจจัยเกิด
ขึ้น วิตกทำขันธ์ที่มีวิตกและทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
(มี 3 วาระแม้ในปฏิสนธิ) (2)
สภาวธรรมที่มีวิตกและไม่มีวิตกทำสภาวธรรมที่มีวิตกและไม่มีวิตกให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูปทำขันธ์ 1 ที่
มีวิตกและทำวิตกให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ทำขันธ์ 2 ฯลฯ ขันธ์ 3 ทำขันธ์ 1
ที่มีวิตก วิตก และหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ทำขันธ์ 2 ฯลฯ จิตต-
สมุฏฐานรูปทำขันธ์ที่มีวิตกและทำวิตกและมหาภูตรูปให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ขันธ์ 3
และวิตกทำขันธ์ 1 ที่มีวิตกและทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ฯลฯ ทำขันธ์ 2
ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (3)

1. ปัจจยานุโลม 2. สังขยาวาร

[112] เหตุปัจจัย มี 9 วาระ
อารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ
อธิปติปัจจัย มี 9 วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ 9 วาระ)

อวิคตปัจจัย มี 9 วาระ


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 43 หน้า :476 }