พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน] 61. จิตตสหภูทุกะ 3. ปัจจยวาร
[248] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตทำสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตและที่
ไม่เกิดพร้อมกับจิตให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 2 และ
จิตตสมุฏฐานรูปที่เกิดพร้อมกับจิตทำขันธ์ 1 ที่เกิดพร้อมกับจิตและทำจิตให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้น ... ทำขันธ์ 2 ฯลฯ ขันธ์ 2 ทำขันธ์ 1 ที่เกิดพร้อมกับจิตและ
ทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ... ทำขันธ์ 2 ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
(เหมือนกับปฏิจจวาร พึงเพิ่มมหาภูตรูปทั้งหมด) (1)
สภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตทำสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่
เกิดพร้อมกับจิตให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปที่ไม่
เกิดพร้อมกับจิตทำขันธ์ที่เกิดพร้อมกับจิตและทำจิตให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น จิตทำขันธ์
ที่เกิดพร้อมกับจิตและทำหทัยวัตถุให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปที่ไม่
เกิดพร้อมกับจิตทำขันธ์ที่เกิดพร้อมกับจิตและทำมหาภูตรูปให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (เหมือนกับปฏิจจวาร พึงเพิ่มมหาภูตรูปทั้งหมด) (2)
สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต และที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตทำสภาวธรรมที่
เกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่
ขันธ์ 2 และจิตตสมุฏฐานรูปที่เกิดพร้อมกับจิตและที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตทำขันธ์ 1
ที่เกิดพร้อมกับจิตและทำจิตให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น ขันธ์ 2 และจิตทำขันธ์ 1
ที่เกิดพร้อมกับจิตและทำหทัยวัตถุให้เป็นป้จจัยเกิดขึ้น ... ทำขันธ์ 2 ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (เหมือนกับปฏิจจวาร พึงเพิ่มมหาภูตรูปทั้งหมด) (3)
อารัมมณปัจจัย
[249] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตทำสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ (เหมือนกับปฏิจจวาร)
สภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตทำสภาวธรรมที่ไม่เกิดพร้อมกับจิตให้เป็นปัจจัย
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย ได้แก่ จักขุวิญญาณทำจักขายตนะให้เป็นปัจจัยเกิดขึ้น
ฯลฯ ทำกายายตนะ ฯลฯ (จิตตสมุฏฐานทุกะนี้ เหมือนกับอารัมมณปัจจัยใน
ปัจจยวาร สำหรับวาระทั้ง 6 นี้พึงเพิ่มสภาวธรรมที่มีปัญจวิญญาณเป็นมูล ย่อ)
พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน] 61. จิตตสหภูทุกะ 3. ปัจจยวาร
1. ปัจจยานุโลม 2. สังขยาวาร
[250] เหตุปัจจัย มี 9 วาระ
อารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ
อธิปติปัจจัย มี 9 วาระ
(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ 9 วาระ)
อวิคตปัจจัย มี 9 วาระ
2. ปัจจยปัจจนียะ 1. วิภังควาร
นเหตุปัจจัย
[251] สภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตทำสภาวธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตให้เป็น
ปัจจัยเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ ... ทำขันธ์ 1 ที่ไม่มีเหตุซึ่งเกิดพร้อมกับจิต
ฯลฯ (ย่อ พึงเพิ่มทั้งหมด สําหรับปัจจยวารมีปัญจวิญญาณ พึงทําให้เป็นมูล
ของวาระทั้ง 6 มหาภูตรูปทั้งหมดมีเพียง 3 วาระ เพิ่มโมหะเข้ามา ย่อ)
2. ปัจจยปัจจนียะ 2. สังขยาวาร
สุทธนัย
[252] นเหตุปัจจัย มี 9 วาระ
นอารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ
นอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ
นอนันตรปัจจัย มี 9 วาระ
นสมนันตรปัจจัย มี 9 วาระ
นอัญญมัญญปัจจัย มี 9 วาระ
นอุปนิสสยปัจจัย มี 9 วาระ
นปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ
นปัจฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ
นอาเสวนปัจจัย มี 9 วาระ
นกัมมปัจจัย มี 4 วาระ
