เมนู

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน] 9.สนิทัสสนทุกะ 1.ปฏิจจวาร
9. สนิทัสสนทุกะ 1. ปฏิจจวาร
1. ปัจจยานุโลม 1. วิภังควาร
เหตุปัจจัย
[18] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
ได้แก่ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูปที่เห็นไม่ได้อาศัยขันธ์ 1 ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น ฯลฯ
อาศัยขันธ์ 2 ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 3 และกฏัตตารูปที่เห็นไม่ได้อาศัย
ขันธ์ 1 ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2 ฯลฯ หทัยวัตถุอาศัยขันธ์เกิดขึ้น
ขันธ์อาศัยหทัยวัตถุเกิดขึ้น ... อาศัยมหาภูตรูป 1 ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปและ
กฏัตตารูปที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเห็นไม่ได้อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (1)
สภาวธรรมที่เห็นได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่
จิตตสมุฏฐานรูปที่เห็นได้อาศัยขันธ์ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ จิตต-
สมุฏฐานรูปและกฏัตตารูปที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเห็นได้อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (2)
สภาวธรรมที่เห็นได้และที่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุ-
ปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูปที่เห็นได้และที่เห็นไม่ได้อาศัยขันธ์ 1 ที่
เห็นไม่ได้เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2 ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูป
และกฏัตตารูปที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเห็นได้และเห็นไม่ได้อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (3)

อารัมมณปัจจัย
[19] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอารัมมณ-
ปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2 ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ขันธ์อาศัยหทัยวัตถุเกิดขึ้น (1)

อธิปติปัจจัย
[20] สภาวธรรมที่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอธิปติ-
ปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูปที่เห็นไม่ได้อาศัยขันธ์ 1 ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 42 หน้า :116 }


พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน] 9.สนิทัสสนทุกะ 1.ปฏิจจวาร
ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2 ฯลฯ มหาภูตรูป 3 อาศัยมหาภูตรูป 1 เกิดขึ้น ฯลฯ
อาศัยมหาภูตรูป 2 ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทายรูปซึ่งเห็นไม่ได้อาศัย
มหาภูตรูปเกิดขึ้น (1)
สภาวธรรมที่เห็นได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะอธิปติปัจจัย ได้แก่
จิตตสมุฏฐานรูปที่เห็นได้อาศัยขันธ์ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็น
อุปาทายรูปซึ่งเห็นได้อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (2)
สภาวธรรมที่เห็นได้และที่เห็นไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้นเพราะ
อธิปติปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูปที่เห็นได้และที่เห็นไม่ได้อาศัยขันธ์
1 ที่เห็นไม่ได้เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2 ฯลฯ จิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทายรูป
ซึ่งเห็นได้และเห็นไม่ได้อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (3) (ย่อ พึงเพิ่มทุกปัจจัย)

1. ปัจจยานุโลม 2. สังขยาวาร
สุทธนัย

[21] เหตุปัจจัย มี 3 วาระ
อารัมมณปัจจัย มี 1 วาระ
อธิปติปัจจัย มี 3 วาระ
อนันตรปัจจัย มี 1 วาระ
สมนันตรปัจจัย มี 1 วาระ
สหชาตปัจจัย มี 3 วาระ
อัญญมัญญปัจจัย มี 1 วาระ
นิสสยปัจจัย มี 3 วาระ
อุปนิสสยปัจจัย มี 1 วาระ
ปุเรชาตปัจจัย มี 1 วาระ
อาเสวนปัจจัย มี 1 วาระ
กัมมปัจจัย มี 3 วาระ
วิปากปัจจัย มี 3 วาระ

(ทุกปัจจัยมีปัจจัยละ 3 วาระ)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 42 หน้า :117 }