น เต มารสฺส ปทฺธคูติ เต มารสฺส ปทฺธจรา ปริจารกา สิสฺสา น โหนฺติฯ เสสํ สพฺพตฺถ ปากฏเมวฯ

เอวํ ภควา อิมมฺปิ สุตฺตํ อรหตฺตนิกูเฏเนว เทเสสิ เทสนาปริโยสาเน จ ปุพฺพสทิโส เอว ธมฺมาภิสมโย อโหสีติฯ

ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทก-อฏฺฐกถาย

สุตฺตนิปาต-อฏฺฐกถาย กปฺปสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. ชตุกณฺณิสุตฺตวณฺณนา

[1103-4] สุตฺวานหนฺติ ชตุกณฺณิสุตฺตํฯ ตตฺถ สุตฺวานหํ วีรมกามกามินฺติ อหํ ‘‘อิติปิ โส ภควา’’ติอาทินา นเยน วีรํ กามานํ อกามนโต อกามกามิํ พุทฺธํ สุตฺวาฯ อกามมาคมนฺติ นิกฺกามํ ภควนฺตํ ปุจฺฉิตุํ อาคโตมฺหิฯ สหชเนตฺตาติ สหชาตสพฺพญฺญุตญฺญาณจกฺขุฯ ยถาตจฺฉนฺติ ยถาตถํฯ พฺรูหิ เมติ ปุน ยาจนฺโต ภณติฯ ยาจนฺโต หิ สหสฺสกฺขตฺตุมฺปิ ภเณยฺย, โก ปน วาโท ทฺวิกฺขตฺตุํฯ เตชี เตชสาติ เตเชน สมนฺนาคโต เตชสา อภิภุยฺยฯ ยมหํ วิชญฺญํ ชาติชราย อิธ วิปฺปหานนฺติ ยมหํ ชาติชรานํ ปหานภูตํ ธมฺมํ อิเธว ชาเนยฺยํฯ

[1105-7] อถสฺส ภควา ตํ ธมฺมมาจิกฺขนฺโต ติสฺโส คาถาโย อภาสิฯ ตตฺถ เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโตติ นิพฺพานญฺจ นิพฺพานคามินิญฺจ ปฏิปทํ ‘‘เขม’’นฺติ ทิสฺวาฯ อุคฺคหิตนฺติ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสน คหิตํฯ นิรตฺตํ วาติ นิรสฺสิตพฺพํ วา, มุญฺจิตพฺพนฺติ วุตฺตํ โหติฯ มา เต วิชฺชิตฺถาติ มา เต อโหสิฯ กิญฺจนนฺติ ราคาทิกิญฺจนํ วาปิ เต มา วิชฺชิตฺถฯ ปุพฺเพติ อตีเต สงฺขาเร อารพฺภ อุปฺปนฺนกิเลสาฯ พฺราหฺมณาติ ภควา ชตุกณฺณิํ อาลปติฯ เสสํ สพฺพตฺถ ปากฏเมวฯ