เอส นโย สุตาทีสุฯ สญฺญาติ สญฺญาสมุฏฺฐาปิกา ทิฏฺฐิฯ ธมฺมาปิ เตสํ น ปฏิจฺฉิตาเสติ ทฺวาสฏฺฐิทิฏฺฐิคตธมฺมาปิ เตสํ ‘‘อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญ’’นฺติ เอวํ น ปฏิจฺฉิตาฯ ปารงฺคโต น ปจฺเจติ ตาทีติ นิพฺพานปารํ คโต เตน เตน มคฺเคน ปหีเน กิเลเส ปุน นาคจฺฉติ, ปญฺจหิ จ อากาเรหิ ตาที โหตีติฯ เสสํ ปากฏเมวาติฯ

ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทก-อฏฺฐกถาย

สุตฺตนิปาต-อฏฺฐกถาย ปรมฏฺฐกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. ชราสุตฺตวณฺณนา

[811] อปฺปํ วต ชีวิตนฺติ ชราสุตฺตํฯ กา อุปฺปตฺติ? เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วสฺสํ วสิตฺวา ยานิ ตานิ พุทฺธานํ สรีราโรคฺยสมฺปาทนํ อนุปฺปนฺนสิกฺขาปทปญฺญาปนํ เวเนยฺยทมนํ ตถารูปาย อฏฺฐุปฺปตฺติยา ชาตกาทิกถนนฺติอาทีนิ ชนปทจาริกานิมิตฺตานิ, ตานิ สมเวกฺขิตฺวา ชนปทจาริกํ ปกฺกามิฯ อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน สายํ สาเกตํ อนุปฺปตฺโต อญฺชนวนํ ปาวิสิฯ สาเกตวาสิโน สุตฺวา ‘‘อกาโล อิทานิ ภควนฺตํ ทสฺสนายา’’ติ วิภาตาย รตฺติยา มาลาคนฺธาทีนิ คเหตฺวา ภควโต สนฺติกํ คนฺตฺวา ปูชนวนฺทนสมฺโมทนาทีนิ กตฺวา ปริวาเรตฺวา อฏฺฐํสุ ยาว ภควโต คามปฺปเวสนเวลา, อถ ภควา ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต ปิณฺฑาย ปาวิสิฯ ตํ อญฺญตโร สาเกตโก พฺราหฺมณมหาสาโล นครา นิกฺขนฺโต นครทฺวาเร อทฺทสฯ ทิสฺวา ปุตฺตสิเนหํ อุปฺปาเทตฺวา ‘‘จิรทิฏฺโฐสิ, ปุตฺต, มยา’’ติ ปริเทวยมาโน อภิมุโข อคมาสิฯ ภควา ภิกฺขู สญฺญาเปสิ – ‘‘อยํ, ภิกฺขเว, พฺราหฺมโณ ยํ อิจฺฉติ, ตํ กโรตุ, น วาเรตพฺโพ’’ติฯ

พฺราหฺมโณปิ วจฺฉคิทฺธินีว คาวี อาคนฺตฺวา ภควโต กายํ ปุรโต จ ปจฺฉโต จ ทกฺขิณโต จ วามโต จาติ สมนฺตา อาลิงฺคิ ‘‘จิรทิฏฺโฐสิ, ปุตฺต, จิรํ วินา อโหสี’’ติ ภณนฺโตฯ ยทิ ปน โส ตถา กาตุํ น ลเภยฺย, หทยํ ผาเลตฺวา มเรยฺยฯ