[326] เอวํ ปณฺฑิตสฺส ปเร นิชฺฌาเปตุํ สมตฺถภาวปากฏกรณตฺถํ อุปมํ วตฺวา ตสฺสา ปณฺฑิตเสวนาย นิโยเชนฺโต ‘‘ตสฺมา หเว’’ติ อิมํ อวสานคาถมาหฯ ตตฺรายํ สงฺเขปตฺโถ – ยสฺมา อุปนิสฺสยสมฺปนฺนา ปณฺฑิตเสวเนน วิเสสํ ปาปุณนฺติ, ตสฺมา หเว สปฺปุริสํ ภเชถฯ กีทิสํ สปฺปุริสํ ภเชถ? เมธาวินญฺเจว พหุสฺสุตญฺจ, ปญฺญาสมฺปตฺติยา จ เมธาวินํ วุตฺตปฺปการสุตทฺวเยน จ พหุสฺสุตํฯ ตาทิสญฺหิ ภชมาโน เตน ภาสิตสฺส ธมฺมสฺส อญฺญาย อตฺถํ เอวํ ญตฺวา จ ยถานุสิฏฺฐํ ปฏิปชฺชมาโน ตาย ปฏิปตฺติยา ปฏิเวธวเสน วิญฺญาตธมฺโม โส มคฺคผลนิพฺพานปฺปเภทํ โลกุตฺตรสุขํ ลเภถ อธิคจฺเฉยฺย ปาปุเณยฺยาติ อรหตฺตนิกูเฏน เทสนํ สมาเปสีติฯ

ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทก-อฏฺฐกถาย

สุตฺตนิปาต-อฏฺฐกถาย ธมฺมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. กิํสีลสุตฺตวณฺณนา

[327] กิํสีโลติ กิํสีลสุตฺตํฯ กา อุปฺปตฺติ? อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส คิหิสหายโก เอโก เถรสฺเสว ปิตุโน วงฺคนฺตพฺราหฺมณสฺส สหายสฺส พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต สฏฺฐิโกฏิอธิกํ ปญฺจสตโกฏิธนํ ปริจฺจชิตฺวา อายสฺมโต สาริปุตฺตตฺเถรสฺส สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา สพฺพํ พุทฺธวจนํ ปริยาปุณิฯ ตสฺส เถโร พหุโส โอวทิตฺวา กมฺมฏฺฐานมทาสิ, โส เตน วิเสสํ นาธิคจฺฉติฯ ตโต เถโร ‘‘พุทฺธเวเนยฺโย เอโส’’ติ ญตฺวา ตํ อาทาย ภควโต สนฺติกํ คนฺตฺวา ตํ ภิกฺขุํ อารพฺภ ปุคฺคลํ อนิยเมตฺวา ‘‘กิํสีโล’’ติ ปุจฺฉิฯ อถสฺส ภควา ตโต ปรํ อภาสิฯ ตตฺถ กิํสีโลติ กีทิเสน วาริตฺตสีเลน สมนฺนาคโต, กีทิสปกติโก วาฯ กิํสมาจาโรติ กีทิเสน จาริตฺเตน ยุตฺโตฯ กานิ กมฺมานิ พฺรูหยนฺติ กานิ กายกมฺมาทีนิ วฑฺเฒนฺโตฯ นโร สมฺมา นิวิฏฺฐสฺสาติ อภิรโต นโร สาสเน สมฺมา ปติฏฺฐิโต ภเวยฺยฯ อุตฺตมตฺถญฺจ ปาปุเณติ สพฺพตฺถานํ อุตฺตมํ อรหตฺตญฺจ ปาปุเณยฺยาติ วุตฺตํ โหติฯ