พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [22. พาวีสติมวรรค] 4. ธัมมาภิสมยกถา (211)
โภชนะ การหมั่นประกอบความเพียรเป็นเครื่องตื่นทั้งในปฐมยามและปัจฉิมยาม
แห่งราตรี ของสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มีได้ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. การแสดงธรรม การฟังธรรม ฯลฯ การหมั่นประกอบความเพียรเป็น
เครื่องตื่นทั้งในปฐมยามและปัจฉิมยามแห่งราตรีของสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์ไม่มีใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. หากการแสดงธรรม การฟังธรรม ฯลฯ การหมั่นประกอบความเพียร
เป็นเครื่องตื่นทั้งในปฐมยามและปัจฉิมยามแห่งราตรีของสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์ไม่มี
ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า การบรรลุธรรมของสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มีได้
สก. การบรรลุธรรมสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มีได้ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. ปัจจัยเพื่อความเกิดขึ้นแห่งสัมมาทิฏฐิมี 2 อย่าง คือ (1) ปรโตโฆสะ
(คำแนะนำจากผู้อื่น) (2) โยนิโสมนสิการ (การใช้ความคิดถูกวิธี) มิใช่หรือ
ปร. ใช่
สก. หากปัจจัยเพื่อความเกิดขึ้นแห่งสัมมาทิฏฐิมี 2 อย่าง คือ (1)
ปรโตโฆสะ (2) โยนิโสมนสิการ ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า การบรรลุธรรมของ
สัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มีได้
สก. การบรรลุธรรมของสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มีได้ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. การบรรลุธรรมของบุคคลผู้หลับ ผู้ประมาท ผู้มีสติหลงลืม ผู้ไม่มี
สัมปชัญญะมีได้ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ธัมมาภิสมยกถา จบ
พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [22. พาวีสติมวรรค] 5-7. ติสโสปิกถา (212-214)
5-7. ติสโสปิกถา1 (212-214)
ว่าด้วยเรื่องการบรรลุอีก 3 เรื่อง
[898] สก. การบรรลุอรหัตตผลของสัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มีได้ใช่ไหม
ปร.2 ใช่3
สก. การบรรลุอรหัตตผลของบุคคลผู้หลับ ผู้ประมาท ผู้มีสติหลงลืม ผู้ไม่มี
สัมปชัญญะมีได้ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[899] สก. การบรรลุธรรมของบุคคลผู้ฝันมีได้ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. การบรรลุธรรมของบุคคลผู้หลับ ผู้ประมาท ผู้มีสติหลงลืม ผู้ไม่มี
สัมปชัญญะมีได้ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[900] สก. การบรรลุอรหัตตผลของบุคคลผู้ฝันมีอยู่ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. การบรรลุอรหัตตผลของบุคคลผู้หลับ ผู้ประมาท ผู้มีสติหลงลืม ผู้ไม่มี
สัมปชัญญะมีได้ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ติสโสปิกถา จบ
เชิงอรรถ :
1 หมายถึงตอนที่ว่าด้วยการบรรลุธรรมอีก 3 เรื่องเป็นเรื่องที่ 5-7 คือ (5) อรหัตตัปปัตติกถา ว่าด้วยเรื่อง
การบรรลุอรหัตตผลขณะอยู่ในครรภ์ของมารดา (6) ธัมมาภิสมยกถา ว่าด้วยการบรรลุธรรมของบุคคล
ผู้ฝัน (7) อรหัตตัปปัตติกถา ว่าด้วยการบรรลุอรหัตตผลของบุคคลผู้ฝัน (อภิ.ปญฺจ.อ. 898/321)
2 ปร. หมายถึงภิกษุในนิกายอุตตราปถกะบางพวก (อภิ.ปญฺจ.อ. 898/321)
3 เพราะมีความเห็นว่า ขณะอยู่ในครรภ์ของมารดา บุคคลก็สามารถบรรลุอรหัตตผลได้ (อภิ.ปญฺจ.อ.
898/321)
