เมนู

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [20. วีสติมวรรค] 5. มัคคกถา (199)
5. มัคคกถา (198)
ว่าด้วยมรรค
[872] สก. มรรคมีองค์ 5 ใช่ไหม
ปร.1 ใช่2
สก. มรรคมีองค์ 8 คือ สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ พระผู้มี
พระภาคตรัสไว้แล้วมิใช่หรือ
ปร. ใช่
สก. หากมรรคมีองค์ 8 คือ สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ พระผู้มี
พระภาคตรัสไว้แล้ว ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า “มรรคมีองค์ 5”
สก. มรรคมีองค์ 5 ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. พระสูตรที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า
“บรรดามรรค มรรคมีองค์ 8 ประเสริฐที่สุด
บรรดาสัจจะ สัจจะ 4 ประเสริฐที่สุด
บรรดาธรรม วิราคธรรม3 ประเสริฐที่สุด
บรรดาสัตว์สองเท้า4 พระตถาคตผู้มีพระจักษุ5
ประเสริฐที่สุด”
มีอยู่จริงมิใช่หรือ
ปร. ใช่

เชิงอรรถ :
1 ปร. หมายถึงภิกษุในนิกายมหิสาสกะ (อภิ.ปญฺจ.อ. 872/312-313)
2 เพราะมีความเห็นว่า เมื่อว่าโดยตรงแล้ว มรรคมีองค์ 5 เท่านั้นมิใช่มีองค์ 8 โดยอ้างว่า สัมมาวาจา
สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะเป็นจิตตวิปปยุต (ไม่ประกอบด้วยจิต)จึงไม่จัดเป็นมรรค เป็นเพียงวิญญัติรูป
ไม่ใช่เจตสิก ซึ่งต่างกับความเห็นของสกวาทีที่เห็นว่า มรรคทั้ง 3 ดังกล่าวมาเป็นมรรค สัมปยุตด้วยจิต
เป็นเจตสิก (อภิ.ปญฺจ.อ. 872/312-313)
3 วิราคธรรม หมายถึงนิพพาน (ขุ.ธ.อ. 7/54)
4 สัตว์สองเท้า หมายถึงมนุษย์ (ขุ.ธ.อ. 7/54)
5 จักษุ หมายถึงปัญญาจักษุ (วิ.อ. 3/13/17), ดูเทียบ ขุ.ธ. (แปล) 25/273/117

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 37 หน้า :902 }


พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [20. วีสติมวรรค] 5. มัคคกถา (199)
สก. ดังนั้น มรรคจึงมีองค์ 8
[873] สก. สัมมาวาจาเป็นองค์มรรค แต่สัมมาวาจานั้นไม่เป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. สัมมาทิฏฐิเป็นองค์มรรค แต่สัมมาทิฏฐินั้นไม่เป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. สัมมาวาจาเป็นองค์มรรค แต่สัมมาวาจานั้นไม่เป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. สัมมาสังกัปปะ ฯลฯ สัมมาวายามะ ฯลฯ สัมมาสติ ฯลฯ สัมมาสมาธิ
เป็นองค์มรรค แต่สัมมาสมาธินั้นไม่เป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. สัมมากัมมันตะ ฯลฯ สัมมาอาชีวะ เป็นองค์มรรค แต่สัมมาอาชีวะ
นั้นไม่เป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ เป็นองค์มรรค แต่สัมมาสมาธินั้นไม่
เป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. สัมมาทิฏฐิเป็นองค์มรรค และสัมมาทิฏฐินั้นเป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. สัมมาวาจาเป็นองค์มรรค และสัมมาวาจานั้นเป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. สัมมาทิฏฐิเป็นองค์มรรค และสัมมาทิฏฐินั้นเป็นมรรคใช่ไหม
ปร. ใช่

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 37 หน้า :903 }