พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [18. อัฏฐารสมวรรค] 8. สมาปันโนสัททังสุณาตีติกถา (184)
สก. สมาธิ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ 3 อย่าง คือ (1) สมาธิที่มีวิตกมีวิจาร
(2) สมาธิที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร (3) สมาธิที่ไม่มีวิตกไม่มีวิจารมิใช่หรือ
ปร. ใช่
สก. หากสมาธิพระผู้มีพระภาคตรัสไว้ 3 อย่าง คือ (1) สมาธิที่มีวิตกมีวิจาร
(2) สมาธิที่ไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร (3) สมาธิที่ไม่มีวิตกไม่มีวิจาร ท่านก็ไม่ควร
ยอมรับว่า สมาธิไม่มีวิตกมีเพียงวิจาร ชื่อว่าสมาธิที่เกิดในระหว่างฌาน
ฌานันตริกกถา จบ
8. สมาปันโนสัททังสุณาตีติกถา (184)
ว่าด้วยผู้เข้าสมาบัติได้ยินเสียง
[823] สก. ผู้เข้าสมาบัติได้ยินเสียงใช่ไหม
ปร.1 ใช่2
สก. ผู้เข้าสมาบัติเห็นรูปทางตา ฯลฯ ฟังเสียงทางหู ฯลฯ ดมกลิ่นทางจมูก
ฯลฯ ลิ้มรสทางลิ้น ฯลฯ ถูกต้องโผฏฐัพพะทางกายได้ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. ผู้เข้าสมาบัติได้ยินเสียงใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. ผู้เข้าสมาบัติเป็นผู้พรั่งพร้อมด้วยโสตวิญญาณใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
เชิงอรรถ :
1 ปร. หมายถึงภิกษุในนิกายปุพพเสลิยะ (อภิ.ปญฺจ.อ. 823-825/302)
2 เพราะมีความเห็นว่า ในขณะที่เข้าสมาบัติอยู่ บุคคลสามารถได้ยินเสียงด้วยหูธรรมดาได้ โดยอ้างพระ
พุทธพจน์ที่ว่าเสียงเป็นปฏิปักษ์ต่อปฐมฌาน ซึ่งต่างกับความเห็นของสกวาทีที่เห็นว่า ผู้เข้าฌานไม่สามารถ
ได้ยินเสียงอะไรได้ (อภิ.ปญฺจ.อ. 823-825/302)
