พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [8. อัฏฐมวรรค] 3. กามคุณกถา (75)
สก. สัตว์ผู้เข้าถึงกามธาตุมีอยู่ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. สัตว์ผู้เข้าถึงกามคุณมีอยู่ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. ในกามธาตุ มีสัตว์เกิด แก่ ตาย จุติ ปฏิสนธิใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. ในกามคุณ มีสัตว์เกิด แก่ ตาย จุติ ปฏิสนธิใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. ในกามธาตุ มีรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. ในกามคุณ มีรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. กามธาตุเป็นภพที่มีขันธ์ 5 ใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. กามคุณเป็นภพที่มีขันธ์ 5 ใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. ในกามธาตุ มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งหลาย พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย
คู่พระอัครสาวกอุบัติขึ้นใช่ไหม
ปร. ใช่
พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [8. อัฏฐมวรรค] 3. กามคุณกถา (75)
สก. ในกามคุณ มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งหลาย พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย
คู่พระอัครสาวกอุบัติขึ้นใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[512] ปร. ท่านไม่ยอมรับว่า กามคุณ 5 เท่านั้นเป็นกามธาตุ ใช่ไหม
สก. ใช่
ปร. พระสูตรที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า ภิกษุทั้งหลาย กามคุณ 1 5 ประการนี้
กามคุณ 5 ประการ อะไรบ้าง คือ (1) รูปที่พึงรู้แจ้งทางตา ที่น่าปรารถนา น่าใคร่
น่าพอใจ ชวนให้รัก ชักให้ใคร่ พาใจให้กำหนัด (2) เสียงที่พึงรู้แจ้งทางหู ฯลฯ (3)
กลิ่นที่พึงรู้แจ้งทางจมูก ฯลฯ (4) รสที่พึงรู้แจ้งทางลิ้น ฯลฯ (5) โผฏฐัพพะที่
พึงรู้แจ้งทางกาย ที่น่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ ชวนให้รัก ชักให้ใคร่ พาใจ
ให้กำหนัด ภิกษุทั้งหลาย กามคุณ 5 ประการนี้2 มีอยู่จริงมิใช่หรือ
สก. ใช่
ปร. ดังนั้น กามคุณ 5 เท่านั้นจึงเป็นกามธาตุ
กามคุณกถา จบ
เชิงอรรถ :
1 กามคุณ แยกอธิบายว่า ที่ชื่อว่ากาม เพราะมีความหมายว่าเป็นสิ่งที่บุคคลพึงใคร่ ที่ชื่อว่าคุณ เพราะมี
ความหมายว่าผูกพันไว้ ร้อยรัดไว้ เหมือนคำว่า อนฺตํ อนฺตคุณํ (ไส้ใหญ่ ไส้เล็ก ที.ม. (แปล) 10/377/
251, ม.มู. (แปล) 12/110/79, ขุ.ขุ. (แปล) 25/3/2, และเหมือนคำว่า กยิรา มาลาคุเณ พหู
(ช่างดอกไม้พึงร้อยพวงมาลัยไว้เป็นจำนวนมาก (ขุ.ธ. (แปล) 25/53/26, องฺ.ฉกฺก.อ. 3/63/148)
2 ดูเทียบ สํ.สฬา. (แปล) 18/267/296
