พระอภิธรรมปิฎก ปุคคลบัญญัติ 4. จตุกกปุคคลบัญญัติ
มีทองและเงินมากมาย มีเครื่องใช้ที่น่าปลื้มใจมากมาย มีทรัพย์และธัญชาติมากมาย
และเขามีรูปงาม น่าดู น่าเลื่อมใส มีฉวีวรรณผุดผ่องยิ่งนัก ได้ข้าว น้ำ ผ้า ยาน
ดอกไม้ ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่นอน ที่พัก เครื่องประทีป แต่เขา
ประพฤติกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต ครั้นประพฤติกายทุจริต วจีทุจริต
มโนทุจริตแล้ว หลังจากตายแล้วจะไปเกิดในอบาย ทุคติ วินิบาต นรก บุคคล
ผู้สว่างมาแต่มืดไป เป็นอย่างนี้ (3)
บุคคลผู้สว่างมาและสว่างไป เป็นไฉน
บุคคลบางคนในโลกนี้เกิดในตระกูลสูง คือ ตระกูลขัตติยมหาศาล ตระกูล
พราหมณ์มหาศาล หรือตระกูลคหบดีมหาศาล เป็นตระกูลมั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มี
โภคะมาก มีทองและเงินมากมาย มีเครื่องใช้ที่น่าปลื้มใจมากมาย มีทรัพย์และ
ธัญชาติมากมาย และเขามีรูปงาม น่าดู น่าเลื่อมใส มีฉวีวรรณผุดผ่องยิ่งนัก ได้ข้าว
น้ำ ผ้า ยาน ดอกไม้ ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่นอน ที่พัก เครื่องประทีป
และเขาประพฤติกายสุจริต วจีสุจริต มโนสุจริต ครั้นประพฤติกายสุจริต วจีสุจริต
มโนสุจริตแล้ว หลังจากตายแล้วจะไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์ บุคคลผู้สว่างมาและ
สว่างไป เป็นอย่างนี้ (4)
[169] บุคคลผู้ต่ำมาและต่ำไป1 เป็นไฉน
ฯลฯ2
บุคคลผู้ต่ำมาและต่ำไป เป็นอย่างนี้
บุคคลผู้ต่ำมาแต่สูงไป เป็นไฉน
ฯลฯ2
บุคคลผู้ต่ำมาแต่สูงไป เป็นอย่างนี้
บุคคลผู้สูงมาแต่ต่ำไป เป็นไฉน
ฯลฯ2
บุคคลผู้สูงมาแต่ต่ำไป เป็นอย่างนี้
เชิงอรรถ :
1 ดู อง.จตุกฺก. (แปล) 21/86/131-32
2 ดูความเต็มในข้อ 168
