พระอภิธรรมปิฎก ปุคคลบัญญัติ 7. สัตตกอุทเทส
ในธรรมที่ไม่เคยสดับมาก่อน เป็นผู้ทำที่สุดแห่งทุกข์ได้ในปัจจุบัน
แต่ไม่บรรลุสาวกบารมีจำพวก 1 บุคคลผู้ไม่ตรัสรู้สัจจะด้วยตนเอง
ในธรรมที่ไม่เคยสดับมาก่อนและไม่ได้ทำที่สุดแห่งทุกข์ในปัจจุบัน
เป็นพระอนาคามี ไม่มาสู่โลกนี้อีกจำพวก 1 บุคคลผู้ไม่ตรัสรู้สัจจะ
ด้วยตนเองในธรรมที่ไม่เคยสดับมาก่อนและไม่ได้ทำที่สุดแห่งทุกข์
ในปัจจุบัน เป็นพระโสดาบัน เป็นพระสกทาคามี ยังมาสู่โลกนี้
อีกจำพวก 1 (202)
ฉักกอุทเทส จบ
7. สัตตกอุทเทส
หมวดว่าด้วยบุคคล 7 จำพวก
[13] บุคคล 7 จำพวก คือ
(1) บุคคลเปรียบเหมือนคนตกน้ำ 7 จำพวก คือ
1. บุคคลผู้จมแล้วครั้งเดียวก็ยังจมอยู่นั่นเอง
2. บุคคลผู้โผล่ขึ้นแล้วจมลงอีก
3. บุคคลผู้โผล่ขึ้นแล้วหยุดอยู่
4. บุคคลผู้โผล่ขึ้นแล้วเหลียวมองดู
5. บุคคลผู้โผล่ขึ้นแล้วข้ามไป
6. บุคคลผู้โผล่ขึ้นแล้วได้ที่พึ่ง
7. บุคคลผู้โผล่ขึ้นแล้วข้ามไปถึงฝั่งเป็นผู้ลอยบาปอยู่บนบก (203)
(2) บุคคลผู้เป็นอุภโตภาควิมุตตะ (204)
บุคคลผู้เป็นปัญญาวิมุตตะ (205)
บุคคลผู้เป็นกายสักขี บุคคลผู้เป็นทิฏฐิปัตตะ
บุคคลผู้เป็นสัทธาวิมุตตะ บุคคลผู้เป็นธัมมานุสารี
บุคคลผู้เป็นสัทธานุสารี (206)
สัตตกอุทเทส จบ
พระอภิธรรมปิฎก ปุคคลบัญญัติ 10. ทสกอุทเทส
8. อัฏฐกอุทเทส
หมวดว่าด้วยบุคคล 8 จำพวก
[14] บุคคล 8 จำพวก คือ
(1) บุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยมรรค 4 จำพวก บุคคลผู้พร้อมเพรียง
ด้วยผล 4 จำพวก (207)
อัฏฐกอุทเทส จบ
9. นวกอุทเทส
หมวดว่าด้วยบุคคล 9 จำพวก
[15] บุคคล 9 จำพวก คือ
1. บุคคลผู้เป็นสัมมาสัมพุทธะ 2. บุคคลผู้เป็นปัจเจกพุทธะ
3. บุคคลผู้เป็นอุภโตภาควิมุตตะ 4. บุคคลผู้เป็นปัญญาวิมุตตะ
5. บุคคลผู้เป็นกายสักขี 6. บุคคลผู้เป็นทิฏฐิปัตตะ
7. บุคคลผู้เป็นสัทธาวิมุตตะ 8. บุคคลผู้เป็นธัมมานุสารี
9. บุคคลผู้เป็นสัทธานุสารี (208)
นวกอุทเทส จบ
10. ทสกอุทเทส
หมวดว่าด้วยบุคคล 10 จำพวก
[16] บุคคล 10 จำพวก คือ
(1) บุคคลผู้มีความสำเร็จในกามาวจรภูมินี้ 5 จำพวก บุคคลผู้ละ
อัตภาพในกามาวจรภูมินี้แล้วสำเร็จ 5 จำพวก (209)
ทสกอุทเทส จบ
มาติกาปุคคลบัญญัติ จบ
