เมนู

พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [18.ธัมมหทยวิภังค์] 4.ธัมมทัสสนวาร 1.กามธาตุ
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 8 อื่นอีก ปรากฏแก่สัตว์พวกไหน
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 8 อื่นอีก คือ

1. จักขุนทรีย์ 2. ฆานินทรีย์
3. ชิวหินทรีย์ 4. กายินทรีย์
5. มนินทรีย์ 6. อิตถินทรีย์ หรือปุริสินทรีย์
7. ชีวิตินทรีย์ 8. อุเปกขินทรีย์

ปรากฏแก่เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน ผู้เป็นโอปปาติกสัตว์ และสัตว์นรก ซึ่ง
มีหูหนวกมาแต่กำเนิด ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 8 ปรากฏแก่สัตว์พวกนี้
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 7 ปรากฏแก่สัตว์พวกไหน
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 7 คือ

1. ฆานินทรีย์ 2. ชิวหินทรีย์
3. กายินทรีย์ 4. มนินทรีย์
5. อิตถินทรีย์ หรือปุริสินทรีย์ 6. ชีวิตินทรีย์
7. อุเปกขินทรีย์

ปรากฏแก่เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน ผู้เป็นโอปปาติกสัตว์ และสัตว์นรก ซึ่ง
มีตาบอดและหูหนวกมาแต่กำเนิด ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 7 เหล่านี้
ปรากฏแก่สัตว์พวกนี้
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 5 ปรากฏแก่สัตว์พวกไหน
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 5 คือ

1. กายินทรีย์ 2. มนินทรีย์
3. อิตถินทรีย์ หรือปุริสินทรีย์ 4. ชีวิตินทรีย์
5. อุเปกขินทรีย์

ปรากฏแก่สัตว์ผู้เกิดในครรภ์ เว้นนปุงสกสัตว์ ผู้เป็นอเหตุกะ ในขณะเกิดในกามธาตุ
อินทรีย์ 5 ปรากฏแก่สัตว์พวกนี้

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 35 หน้า :661 }


พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [18.ธัมมหทยวิภังค์] 4.ธัมมทัสสนวาร 1.กามธาตุ
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 4 ปรากฏแก่สัตว์พวกไหน
ในขณะเกิดในกามธาตุ อินทรีย์ 4 คือ
1. กายินทรีย์ 2. มนินทรีย์
3. ชีวิตินทรีย์ 4. อุเปกขินทรีย์
ปรากฏแก่สัตว์ผู้เกิดในครรภ์ ผู้เป็นอเหตุกะเป็นนปุงสกสัตว์ ในขณะเกิดในกามธาตุ
อินทรีย์ 4 ปรากฏแก่สัตว์พวกนี้
[1013] ในขณะเกิดในกามธาตุ เหตุ 3 ปรากฏแก่สัตว์พวกไหน
ในขณะเกิดในกามธาตุ เหตุ 3 คือ วิปากเหตุคืออโลภะ วิปากเหตุคือ
อโทสะ และวิปากเหตุคืออโมหะ ปรากฏแก่เทวดาชั้นกามาวจร มนุษย์ผู้เกิดใน
สมัยต้นกัป สัตว์ผู้เกิดในครรภ์ ซึ่งเป็นสเหตุกสัตว์ สัมปยุตด้วยญาณ ในขณะ
เกิดในกามธาตุ เหตุ 3 ปรากฏแก่สัตว์พวกนี้
ในขณะเกิดในกามธาตุ เหตุ 2 ปรากฏแก่สัตว์พวกไหน
ในขณะเกิดในกามธาตุ เหตุ 2 คือ วิปากเหตุคืออโลภะ และวิปากเหตุคือ
อโทสะ ปรากฏแก่เทวดาชั้นกามาวจร มนุษย์ผู้เกิดในสมัยต้นกัป สัตว์ผู้เกิดในครรภ์
ซึ่งเป็นสเหตุกสัตว์ วิปปยุตจากญาณ ในขณะเกิดในกามธาตุ เหตุ 2 ปรากฏ
แก่สัตว์พวกนี้ อเหตุกวิบาก ปรากฏแก่สัตว์ที่เหลือจากนั้น (6)
[1014] ในขณะเกิดในกามธาตุ อาหาร 4 เหล่าไหนปรากฏแก่สัตว์ทุก
จำพวก
อาหาร 4 คือ
1. กวฬิงการาหาร 2. ผัสสาหาร
3. มโนสัญเจตนาหาร 4. วิญญาณาหาร
ในขณะเกิดในกามธาตุ อาหาร 4 ปรากฏแก่สัตว์ทุกจำพวก (7)
ในขณะเกิดในกามธาตุ ผัสสะ 1 ข้อไหนปรากฏแก่สัตว์ทุกจำพวก
ผัสสะ 1 ข้อนี้คือ มโนวิญญาณธาตุสัมผัส ในขณะเกิดในกามธาตุ ผัสสะ 1
ข้อนี้ปรากฏแก่สัตว์ทุกจำพวก (8)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 35 หน้า :662 }