เมนู

พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [18.ธัมมหทยวิภังค์] 2.อุปปัตตานุปปัตติวาร 4.อปริยาปันนะ

1. มนินทรีย์ 2. ชิวหินทรีย์
3. โสมนัสสินทรีย์ 4. อุเปกขินทรีย์
5. สัทธินทรีย์ 6. วิริยินทรีย์
7. สตินทรีย์ 8. สมาธินทรีย์
9. ปัญญินทรีย์ 10. อนัญญาตัญญัสสามีตินทรีย์
11. อัญญินทรีย์ 12. อัญญาตาวินทรีย์

เหล่านี้เรียกว่า อินทรีย์ 12 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (5)
เหตุ 6 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ เป็นไฉน
เหตุ 6 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ คือ กุศลเหตุ 3 และอัพยากต-
เหตุ 3
บรรดาเหตุ 6 เหล่านั้น กุศลเหตุ 3 เป็นไฉน
กุศลเหตุ 3 คือ
1. กุศลเหตุคืออโลภะ 2. กุศลเหตุคืออโทสะ
3. กุศลเหตุคืออโมหะ
เหล่านี้ชื่อว่ากุศลเหตุ 3
อัพยากตเหตุ 3 เป็นไฉน
อัพยากตเหตุ 3 คือ อโลภะ อโทสะ และอโมหะ ฝ่ายวิบากแห่งสภาวธรรม
ที่เป็นกุศล เหล่านี้ชื่อว่าอัพยากตเหตุ 3
เหล่านี้เรียกว่า เหตุ 6 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (6)
อาหาร 3 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ เป็นไฉน
อาหาร 3 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ คือ
1. ผัสสาหาร 2. มโนสัญเจตนาหาร
3. วิญญาณาหาร
เหล่านี้เรียกว่า อาหาร 3 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (7)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 35 หน้า :648 }


พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [18.ธัมมหทยวิภังค์] 3.ปริยาปันนาปริยาปันนวาร 1.กามธาตุ
ผัสสะ 1 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ เป็นไฉน
ผัสสะ 1 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ คือ มโนวิญญาณธาตุสัมผัส
นี้เรียกว่า ผัสสะ 1 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (8)
เวทนา 1 ฯลฯ สัญญา 1 ฯลฯ เจตนา 1 ฯลฯ จิต 1 ในธรรมที่ไม่
นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ เป็นไฉน
จิต 1 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ คือ มโนวิญญาณธาตุ
นี้เรียกว่า จิต 1 ในธรรมที่ไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์ (9-12)

3. ปริยาปันนาปริยาปันนวาร
(วาระว่าด้วยธรรมที่นับเนื่องและไม่นับเนื่องในวัฏฏทุกข์)
1. กามธาตุ
(ธาตุในกามภูมิ)
[999] บรรดาขันธ์ 5 ขันธ์เท่าไรเป็นโลกิยะ เท่าไรเป็นโลกุตตระ ฯลฯ
บรรดาจิต 7 จิตเท่าไรนับเนื่องในกามธาตุ เท่าไรไม่นับเนื่องในกามธาตุ
[1000] รูปขันธ์เป็นโลกิยะ ขันธ์ 4 ที่เป็นโลกิยะก็มี ที่เป็นโลกุตตระก็มี
อายตนะ 10 นับเนื่องในกามธาตุ อายตนะ 2 ที่นับเนื่องในกามธาตุก็มี
ที่ไม่นับเนื่องในกามธาตุก็มี
ธาตุ 16 นับเนื่องในกามธาตุ ธาตุ 2 ที่นับเนื่องในกามธาตุก็มี ที่ไม่นับ
เนื่องในกามธาตุก็มี
สมุทยสัจนับเนื่องในกามธาตุ สัจจะ 2 ไม่นับเนื่องในกามธาตุ ทุกขสัจที่
นับเนื่องในกามธาตุก็มี ที่ไม่นับเนื่องในกามธาตุก็มี
อินทรีย์ 10 นับเนื่องในกามธาตุ อินทรีย์ 3 ไม่นับเนื่องในกามธาตุ อินทรีย์
9 ที่นับเนื่องในกามธาตุก็มี ที่ไม่นับเนื่องในกามธาตุก็มี


{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 35 หน้า :649 }