พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [17.ขุททกวัตถุวิภังค์] 10.ทสกนิทเทส
1. ความเห็นว่า ทานที่บุคคลให้แล้วไม่มีผล
2. ความเห็นว่า การบูชาไม่มีผล
3. ความเห็นว่า การเซ่นสรวงไม่มีผล
4. ความเห็นว่า ผลวิบากของกรรมดีและกรรมชั่วไม่มี
5. ความเห็นว่า โลกนี้ไม่มี
6. ความเห็นว่า โลกหน้าไม่มี
7. ความเห็นว่า มารดาไม่มีคุณ
8. ความเห็นว่า บิดาไม่มีคุณ
9. ความเห็นว่า สัตว์ผู้เป็นโอปปาติกะไม่มี
10. ความเห็นว่า สมณะพราหมณ์ผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ รู้ยิ่ง
เห็นจริงแจ้งประจักษ์ซึ่งโลกนี้และโลกหน้าด้วย
ตนเองแล้วประกาศให้ผู้อื่นรู้ไม่มีในโลก
นี้ชื่อว่ามิจฉาทิฏฐิมีวัตถุ 10
[972] อันตัคคาหิกทิฏฐิมีวัตถุ 10 เป็นไฉน
อันตัคคาหิกทิฏฐิมีวัตถุ 10 คือ
1. ความเห็นว่า โลกเที่ยง
2. ความเห็นว่า โลกไม่เที่ยง
3. ความเห็นว่า โลกมีที่สุด
4. ความเห็นว่า โลกไม่มีที่สุด
5. ความเห็นว่า ชีวะกับสรีระเป็นอย่างเดียวกัน
6. ความเห็นว่า ชีวะกับสรีระเป็นคนละอย่างกัน
7. ความเห็นว่า หลังจากตายแล้ว ตถาคต1 เกิดอีก
8. ความเห็นว่า หลังจากตายแล้ว ตถาคตไม่เกิดอีก
9. ความเห็นว่า หลังจากตายแล้ว ตถาคตเกิดอีกก็มี ไม่
เกิดอีกก็มี
เชิงอรรถ :
1 ตถาคต ในที่นี้เป็นคำที่ลัทธิอื่น ๆ ใช้กันก่อนพุทธกาล หมายถึงอัตตา (อาตมัน) ไม่ได้หมายถึงพระพุทธเจ้า
อรรถกถาอธิบายว่า หมายถึง สัตตะ (ที.สี.อ. 65/108)
พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ [17.ขุททกวัตถุวิภังค์] ตัณหาวิจริตนิทเทส
10. ความเห็นว่า หลังจากตายแล้ว ตถาคตเกิดอีกก็มิใช่ จะว่า
ไม่เกิดอีกก็มิใช่
นี้ชื่อว่าอันตัคคาหิกทิฏฐิมีวัตถุ 10
ทสกนิทเทส จบ
ตัณหาวิจริตนิทเทส
[973] บรรดามาติกานั้น ตัณหาวิจริต 18 อาศัยเบญจขันธ์ภายใน
เป็นไฉน
ตัณหาวิจริต 18 อาศัยเบญจขันธ์ภายใน คือ
1. ตัณหาว่า เรามี
2. ตัณหาว่า เราเป็นอย่างนี้
3. ตัณหาว่า เราเป็นอย่างนั้น
4. ตัณหาว่า เราเป็นโดยประการอื่น
5. ตัณหาว่า เราจักเป็น
6. ตัณหาว่า เราจักเป็นอย่างนี้
7. ตัณหาว่า เราจักเป็นอย่างนั้น
8. ตัณหาว่า เราจักเป็นโดยประการอื่น
9. ตัณหาว่า เราเป็นผู้เที่ยง
10. ตัณหาว่า เราเป็นผู้ไม่เที่ยง
11. ตัณหาว่า เราพึงเป็น
12. ตัณหาว่า เราพึงเป็นอย่างนี้
13. ตัณหาว่า เราพึงเป็นอย่างนั้น
14. ตัณหาว่า เราพึงเป็นโดยประการอื่น
15. ตัณหาว่า เราพึงเป็นบ้าง
16. ตัณหาว่า เราพึงเป็นอย่างนี้บ้าง
17. ตัณหาว่า เราพึงเป็นอย่างนั้นบ้าง
18. ตัณหาว่า เราพึงเป็นโดยประการอื่น
